Vijesti

Kristalna materija se nalazi svuda u prirodi i tokom istorije ljude je fascinirala njena ljepota i tajnovitost, što je opredjelilo i Predraga Dabića (32), jednog od najmlađih doktora nauka iz Srpca, da se počne baviti kristalografijom, kao multidisciplinarnom naukom koja ima mnogo primjena i prožima naš svakodnevni život.

Dabić je doktorirao u martu ove godine na Rudarsko-geološkom fakultetu Univerziteta u Beogradu, gde je završio osnovne i master studije i trenutno je u postupku izbora u zvanje naučni saradnik u ovoj obrazovnoj i naučnoj ustanovi.

Iako je mali broj onih koji su čuli za nju, kristalografija je prisutna u fizici, hemiji i medicini, važna je u proizvodnji hrane, rudarstvu, automobilskoj i elektromehaničkoj industriji, što je zainteresovalo mladog Srpčanina da se posveti ovoj naučnoj oblasti.

“Još tokom srednje škole, gledajući naučno-popularne emisije na temu planete Zemlje, poželio sam da studiram geologiju i bavim se naukom, što mi se i ostvarilo. Naravno, kad sam upisao studije nisam znao da ću se usmjeriti baš na kristalografiju, za koju sam prvi put tada čuo, i mineralogiju, ali je to vremenom postao moj životni poziv”, rekao je Dabić.

Još u drevna vremena ljudi su se bavili kristalizacijom šećera i soli, a kakao maslac, od koga se pravi čokolada, kristališe u nekoliko različitih oblika. Kristalna materija je vidljiva u snježnim pahuljicama, ledu i soli a tekući kristali nalaze se u ekranima televizora, računara i mobilnih telefona.

U današnjem vremenu, zahvaljujući rendgenskoj kristalografiji, naučnici mogu proučavati prostorni raspored atoma i hemijske veze između susjednih atoma i vidjeti razlike između grafita i dijamanta. Na kristalografiji se zasnivaju znanja o geološkim razdobljima i stijenama a nemjerljiv je njen značaj i u proizvodnji lijekova.

“U Srbiji se izučava na više fakulteta, instituta i laboratorija, a prva kristalografska ispitivanja su otpočela na mom fakultetu gdje sam zaposlen od 2014. godine, kada sam upisao doktorske studije. Trenutno radim na jednom projektu Ministarstva prosvjete, nauke i tehnološkog razvoja Srbije gdje pratim naučna istraživanja, prikupljam i obrađujem eksperimentalne podatke i organizujem naučne rezultate do kojih dolazim sa kolegama iz svoje i iz drugih institucija”, rekao je Dabić.

Prema podacima Međunarodne unije za kristalografiju, za mnoga otkrića koja su doprinijela razumijevanju svijeta oko nas, a koja su direktno ili indirektno povezana sa kristalografijom i korišćenjem njenih metoda i tehnika, čak 33 naučnika dobila su Nobelovu nagradu, od čega petoro njih u zadnjih desetak godina.

Dabić kaže da o njenom značaju govori i činjenica da su Ujedinjenje nacije proglasile 2014. godinu za Međunarodnu godinu kristalografije.

“Ona je u središtu razvoja niza naučnih polja i područja i analiza kristalne materije je gotovo nezamisliva bez kristalografije. Značajnu ulogu je imala i u posljednjoj pandemiji korona virusa u određivanju strukture samog virusa”, ističe on.

Objavio je do sada osam naučnih radova u časopisima od međunarodnog značaja, a većina njih je bila vezana za temu njegove doktorske disertacije pod nazivom „Sinteza i strukturna karakterizacija novih cezijumskih i kalijumskih silikata sa elementima retkih zemalja” u kojoj je usmeren na dobijanje novih jedinjenja sintetičkim putem i na određivanje kristalnih struktura tih jedinjenja.

“U kristalografiju se najviše investira kroz nauku i naučne projekte, a pošto nauka nije na listi prioriteta zemalja u našem regionu, onda je njen razvoj i značaj ograničen. Trenutni planovi vezani su mi prvenstveno za Srbiju i Rudarsko-geološki fakultet, međutim, problemi finansiranja nauke i naučnih projekata u Srbiji, kao i ugovori na određeno vrijeme, do godinu dana, ograničavaju dugoročnije planove. Ipak, neki pomaci postoje i nadam se da ću nastaviti da se i dalje bavim ovom naučnom oblašću u Srbiji”, rekao je Dabić.

Predrag je dobio nagradu Rudarsko-geološkog fakulteta za najboljeg studenta na master studijama za školsku 2013/2014. godinu sa prosjekom ocjena 10. Tokom svog usavršavanja boravio je u Austriji, NJemačkoj i Švajcarskoj, gdje je sa tamošnjim stručnjacima razmjenjivao iskustva i sticao nova korisna saznanja.

Član je Srpskog kristalografskog i Srpskog geološkog društva.

Nedeljko Kerezović iz Prijebljega, na privremenom radu u Austriji uplatio je iznos od 100 KM Fondu solidarnosti, dok je Glišić Duško iz Nove Topole koji radi u NJemačkoj donirao Fondu iznos od 50 evra.

Potpredsjednik Boračke organizacije opštine Srbac i predsjednik Odbora ratnih vojnih invalida Goran Trivunić zahvaljuje na donacijama.

„ Zahvaljujem  Nedeljku i Dušku na pruženoj novčanoj podršci Fondu solidarnosti koja će nam značiti kako bi uspješno realizovali sve ono što smo planirali u drugom krugu pružanja pomoći našim članovima, a koji se realizuje kroz pomoć u stambenom zbrinjavanju,  te pomoć u razvoju stočarske i plasteničke proizvodnje. Želio bih istaći i jednu, po meni bitnu činjenicu vezanu za Duška Glišića. On je rođen 1976.godine i sa 18 godina je otišao na služenje redovnog vojnog roka. Nakon kratkotrajne obuke izrazio je želju i od pretpostavljene komande tražio da bude prekomandovan u Gardijsku brigadu Vojske Republike Srpske. Tako je i bilo, pa je Duško svoj ratni put nastavio i sretno završio kao gardista“, rekao je Trivunić.

Načelnik opštine Mlađan Dragosavljević ugostio je danas u svom kabinetu delegaciju poljske opštine Novogrođec koju su činili odbornica u Skupštini opštine Novogrođec, Antonina Šelehović i uspješni privrednik Boguslav Šelehović.

Ove dvije opštine potpisale su 2012. godine sporazum o bratimljenju čime su se opredjelile da razvijaju prijateljske odnose i različite oblike saradnje i očuvanja uspomena na period kada su teritoriju opštine Srbac, krajem devetnaestog i početkom dvadesetog vijeka, naseljavali Poljaci, koji su se po završetku Drugog svjetskog rata vratili u domovinu.

„Veliko mi je zadovoljstvo što sam imao priliku nakon dugo vremena ugostiti predstavnike Novogrođeca čija posjeta nam potvrđuje da i dalje gajimo bliske veze sa ovom sredinom. Nastojimo održavati veze i razgovarali smo o raznim mogućnostima saradnje. Pozvali su nas da ponovo budemo njihovi gosti a očekujemo uskoro opet i njihovu posjetu Srpcu“, rekao je načelnik Dragosavljević.
On je podsjetio na izuzetnu gostoprimljivost na koju su naišli svaki put kada su posjetili Novogrođec, a i Srbac se uvijek trudio da bude dobar domaćin.

“Zajedno sa potomcima često dolaze u ovaj kraj, obilaze groblja i čuvaju uspomene na prošla vremena kada su sa lokalnim stanovništvom učestvovali u svakodnevnom životu, dijeleći dobro i zlo. Te veze nikad nisu pokidane o čemu svjedoči i to da čuvaju i dalje našu tradiciju i običaje, što nam je potvrdila i naša gošća koja je pored funkcije odbornika, istovremeno i predsjednica mjesne zajednice Milikov koju naseljavaju potomci nekadašnjih stanovnika Martinca“, istakao je načelnik Dragosavljević.

Zvaničnici, članovi kulturno umjetničkih društava i drugi građani Srpca i Novogrođeca tokom proteklih deset godina više puta su razmijenili međusobne posjete. Poljska delegacija u više navrata prisustvovala je proslavama Dana i krsne slave opštine Srbac a svake godine iz Novogrođeca, Boleslaveca i okolnih sela dolazi na desetine Poljaka koji obilaze groblja svojih predaka u našoj lokalnoj zajednici.

U protekla 24 časa na području srbačke opštine registrovan je jedan novi slučaj virusa korona a radi se o muškarcu mlađe životne dobi.

Zaključno sa današnjim danom u Srpcu je osam osoba aktivno pozitivno na virus korona a u kućnoj izolaciji su 23 lica.

U Republici Srpskoj u protekla 24 časa izvršeno je testiranje 128 laboratorijskih uzoraka putem PCR testa a virus korona otkriven je kod 30 osoba.

Institutu za javno zdravstvo RS prijavljena su dva smrtna slučaja.

Ukupan broj hospitalizovanih u Republici Srpskoj je 91 a na respiratoru je šest osoba.Sviđa mi seKomentarDijeli

Tradicionalno zborovanje članova Lovačkog udruženja”Srna”iz Srpca biće održano u nedjelju, 18.septembra, sa početkom u 13 časova na igralištu u Malim Sitnešima.

Predsjednik udruženja Goran Savanović izrazio je svoje zadovoljstvo odvijanjem radova na izgradnji lovačkog doma.

“Srbački lovci će nakon 75 godina postojanja uskoro dobiti svoje mjesto za okupljanje.Privodimo polako prvu fazu izgradnje lovačkog doma,a u toku su radovi na krovnoj konstrukciji”rekao je Savanović i dodao da očekuje dobar odziv lovaca na zborovanje .

Novi Lovački dom se gradi na zemljištu koje je obezbjedila opštinska uprava na površini od tri hiljade metara kvadratnih.

Da se od poljoprivrede na ovim prostorima može pristojno živjeti dokaz je preduzeće “Poljo-Vlaknica” d.o.o Srbac koje je osnovano u jesen 2016. godine u Vlaknici.

Glavne djelatnost preduzeća su ratarstvo,tj. gajenje žitarica, mahunarki i uljarica, zatim stočarstvo gdje su se bazirali na sektor ovčarstva kao i voćarstvo.

Kako nam je rekao vlasnik preduzeća ,,Poljo- Vlaknica “ Ranko Vrhovac žitarice koje proizvode služe isključivo za ishranu ovaca koje posjeduju. U okviru ,,Poljo- Vlaknice” postoji farma ovaca koje uzgajaju isključivo za mesnu proizvodnju I plasiraju ih domaćim mesnicama. Preduzeće trenutno ima stado od 60-tak ovaca.

,,Ovce držimo I kao živu kosilicu, u cilju održavanja trave na zadovoljavajućem nivou u voćnjaku. Ujedno, ovce vrše prirodno đubrenje voćnjaka što poboljšava kvalitet šljive u voćnjaku ,kaže Ranko Vrhovac.

Uljarice, konkretno suncokret i mahunarke , proizvode u saradnji sa preduzećima “Bimal” d.d. Brčko I Delta Agrar iz Laktaša.

Ovo poljoprivredno gazdinstvo posjeduje i vlastiti voćnjak šljiva, sa oko 500 stabala raznih sorti od kojih proizvode rakiju na tradicionalan način. U saradnji sa Poljoprivrednim institutom u Banja Luci, u proljeće 2018. godine, zasadili su još 150 sadnica šljiva. Zanimljiva je činjenica da svoju rakiju plasiraju na švajcarsko tržište za što imaju sve neophodne dozvole.

U Spomen-sobi u Srpcu juče je u popodnevnim časovima obilježen 15.septembar – Dan sjećanja na nestale i poginule borce i civile RS.

Nakon prisluživanja svijeća, cvijeće su položile porodice poginulih boraca, predsjednik Republičke organizacije porodica zarobljenih, poginulih boraca i nestalih civila Veljko Lazić, delegacija Opštine Srbac na čelu sa načelnikom opštine Mlađanom Dragosavljevićem, predsjednik Odbora ratnih vojnih invalida Boračke organizacije opštine Srbac Goran Trivunić, predsjednik Udruženja ratnih vojnih invalida Milorad Stanišljević, delegacija SUBNOR-a Srbac.

Parastos je služio protonamjesnik Petko Vuković.

Prisutnima se obatio predsjednik Republičke organizacije porodica zarobljenih, poginulih boraca i nestalih civila Veljko Lazić, koji je istakao da je osnovni i glavni cilj organizacije da vodi računa o potrebama ove populacije i dodao da je potrebno raditi na pronalasku nestalih.

,,Po završetku rata u Republici Srpskoj se vodilo 5.480 nestalih boraca Republike Srpske i zbog toga je formirana  Komisija Republike Srpske koja je radila na ekshumacijama i identifikacijama. Do 1. januara 2008.godine Komisija je radila i pronađeno 3.471 tijelo. Međutim, formiranjem Instituta za traženje nestalih BiH, proces traženja srpskih žrtava se zaustavlja, tako da se još uvijek traga za 1.648 tijela. Naša organizacija se bori sa tim problemima, ali nam je izuzetno teško iako imamo podršku svih institucija Republike Srpske”, rekao je Lazić i dodao da će u narednom periodu djelovati u dva pavca i to se izvrši kompletna rekonstrukcija Instituta, te da se Institut rasformira i vrati na entitetsko djelovanje kakvo je nekad bilo, a drugi je nastavak stambenog zbrinjavanja porodica poginulih boraca.

Lazić isiče da je jedan od gorućih problema zapošljavanje djece poginulih boraca kojih je trenutno nezapolenih 1.494.

,, Kada smo počeli da radimo na tom polju 2012.godine, dobili smo podatke Zavoda za zapošljavanje da je 3.687 nezaposlene djece poginulih boraca.  Išlo je teško, ali smo uspjeli da pomogemo da se dio njih zaposli, ali i danas imamo 1.494 nezapolesne djece, što je veliki broj. Grijeh je da djeca čiji su očevi stradali za Republiku Srpsku nemaju od čega da žive, tako da apelujem na kompletno društvo da uradimo nešto po tom pitanju”, rekao je Lazić i dodao da se nada da će u što kraćem roku biti  riješen ovaj problem.

Za rekonstrukciju lokalnog puta od Кukulja do Dušanova u dužini od preko osam kilometara, koji povezuje tri lokalne zajednice, Srbac, Gradišku i Laktaše, biće izdvojeno oko dva miliona КM a sredstva će obezbijediti Vlada Republike Srpske.
Početak radova na ovoj putnoj dionici danas je najavio srpski član Predsjedništva BiH, Milorad Dodik, koga je pozdravilo više stotina mještana kod društvenog doma u Кukuljama.
Dodik je istakao da je modernizacija ovog puta, koji se nalazi u srcu Lijevča polja, podsticaj poljoprivrednicima iz ovog kraja i njihovim potomcima da tu i ostanu i nastave da se razvijaju.
“Ovaj put je napravljen prije 40 do 50 godina i žila je kucavica Lijevča polja. U tom području žive značajni poljoprivredni proizvođači, tako da put treba urediti i modernizovati na najbolji mogući način i pripremiti za korištenje jer spaja dva putna pravca, Laktaši-Srbac i stari put Banja Luka-Gradiška”, rekao je Dodik.
Ozvaničenju početka radova koji će krenuti za nekoliko dana, a izvodiće ih građevinsko preduzeće “Niskogradnja” iz Laktaša, prisustvovali su načelnik opštine Mlađan Dragosavljević i zamjenik načelnika Vladimir Gužvić sa saradnicima.
Načelnik je istakao je da je rekonstrukcija ovog puta podjednako važna za Srbac i lokalne zajednice u okruženju.
“Zahvaljujem se Vladi Republike Srpske i srpskom članu Predsjedništva BiH što su prepoznali značaj ovog i svih drugih infrastrukturnih projekata koje realizujemo u opštini Srbac”, rekao je načelnik Dragosavljević.
Svečanosti je prisustvovao i gradonačelnik Laktaša, Miroslav Bojić, koji je rekao da se mnogo ljudi iz Mrčevaca, Кosjerova, Maglajana, Aleksandrovca i drugih sela Lijevča polja kreće ovom dionicom.
“Sredstva Vlade za ovu investiciju nam puno znače i to će rezultirati većim razvojem u narednom periodu”, rekao je Bojić.
Gradonačelnik Gradiške, Zoran Adžić, rekao je da je ovaj put važan za poljoprivrednike cijele ove regije jer omogućava ostanak ljudi i dalji razvoj.
“Poljoprivrednici će za kraće vrijeme moći stići do Banjaluke i Gradiške i to će im zasigurno biti dodatni motiv da ostanu živjeti na svojim poljoprivrednim gazdinstvima”, rekao je Adžić.
Predsjednik Mjesne zajednice Кukulje, Radojica Vidović, rekao je da je to put za budućnost, naglasivši da je to, između ostalog, bitno i za učenike jer veliki broj njih iz drugih sela ide u školu u ovom naselju.
Za goste i mještane priređeno je zajedničko druženje u društvenom domu a među prisutnima su bili i ministar finansija u Vladi Republike Srpske, Zora Vidović i direktor Republičkog centra za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih lica, Milorad Кojić.

Predstavnici Off road kluba ,,Žabac“ Srbac ostvarili su zapažene rezultate na takmičenju koje je održano u Johovi kod Kozarske Dubice. U pitanju je kružna trka, koja je održana u organizaciji Off road kluba ,,Kozara“ iz Kozarske Dubice.
Srpčani su uzeli učešće sa tri vozila, a najuspješniji predstavnik Žapca je bio Nikola Stojić koji je zazuzeo drugo mjesto. Treće mjesto je pripalo Goranu Beriću. Vitomir Kusić je bio treći učesnika, ali se u Srbac vratio bez osvojene nagrade. Za prvo, drugo i treće mjesto su bili obezbijeđeni pehari i novčane nagrade.
Kako nas je informisao Nikola Stojić, ovo je druga godina da Srpčani učestvuju u ovoj trci, a učešće je uzelo ukupno 25 vozila. U pitanju je jedinstvena trka na kojoj su se mogla vidjeti neka od najboljih vozila u Evropi.
,,Sa mnom u vozilu je bio moj otac Radiša, uz kojeg sam zavolio džipijade i sve što ima veze sa ovim sportom. S njim sam prije pet godina počeo da odlazim na druženja i takmičenja, a ovo je prva godina da se takmičim“, rekao je Stojić i dodao da krajem oktobra idu na saveznu trku u Kladanj, a nakon toga slijede pripreme za narednu takmičarsku sezonu.
Pored ovih nagrada, Srpčani su osvojili prvo mjesto u najtežoj klasi na takmičenju u Tesliću.

EU4Agri – Podrška Evropske unije konkurentnosti poljoprivrede i ruralnom razvoju u Bosni i Hercegovini obavještava sve zainteresovane da je od danas otvoren novi ciklus za prijave na Javni poziv za dodjelu bespovratnih sredstava za mjeru podrške uvođenju standarda i certifikaciji u poljoprivredno-prehrambenoj proizvodnji za šta će biti izdvojeno 1 milion KM.

Sredstva podrške po jednoj prijavi mogu iznositi od 5.000 KM do 50.000 KM. Obavezno finansijsko učešće podnosioca prijave iznosi 30% ukupne vrijednosti prihvatljivih troškova projekta.

Na javni poziv mogu se prijaviti mikro, mala i srednja preduzeća, obrti/preduzetnici i zadruge koje se bave proizvodnjom, preradom ili proizvodnjom i preradom poljoprivrednih proizvoda za ljudsku ishranu, te udruženja koja okupljaju proizvođače/prerađivače za njihovu grupnu certifikaciju.

Ovaj ciklus za podnošenje prijava će trajati 30 dana, kao i svaki naredni do utroška sredstava.

Broj ciklusa u sklopu kojih će potencijalni korisnici moći podnijeti prijavu će ovisiti o dinamici utroška sredstava koja su namijenjena za ovaj javni poziv. Prijave se podnose putem platforme https://javnipoziv.undp.ba/?fbclid=IwAR1ZTA1_G2Jc3umGfztNE6Kp5xyvNMoRKn4bg5kv1ye49GyOovQ-kApBx_k

Potencijalni korisnici su obavezni podnijeti kompletnu prijavu u sklopu jednog ciklusa (sa svom pratećom dokumentacijom) kako bi ista bila razmatrana od strane komisije za ocjenu prijava. Prijave koje su otvorene u jednom ciklusu a nisu kompletirane, odnosno podnešene se neće ocjenjivati od strane komisije za ocjenjivanje, niti ih podnosilac prijave može nadopuniti i podnijeti u narednom ciklusu.

Kroz ovaj javni poziv Evropska unija će podržati poslovne subjekte u poljoprivredno-prehrambenom sektoru da uvedu određene standarde u svoje poslovanje ili izvrše certifikaciju svojih proizvoda, usluga i proizvodnih procesa. Cilj ovog javnog poziva je jačanje poljoprivredno-prehrambene industrije, unapređenja kvalitete, higijene, sljedivosti i sigurnosti hrane, povećanja konkurentnosti i olakšavanja pristupa tržištima.

Svi zainteresovani mogu pristupiti javnom pozivu https://eu4agri.ba/calls/javni-poziv-za-dodjelu-bespovratnih-sredstava-za-mjeru-podrske-uvodjenju-standarda-i-certifikaciji-u-poljoprivredno-prehrambenoj-proizvodnji/

Još jednom se obavještavaju svi zainteresovani za Javni poziv da je proces prijava omogućen isključivo elektronskim putem, koristeći onlajn sistem https://javnipoziv.undp.ba/

Instrukcije za korištenje onlajn platforme možete pronaći na: https://javnipoziv.undp.ba/

Dodatna pitanja u vezi ovog poziva mogu se dostaviti putem formulara za pitanja na web stranici projekta https://eu4agri.ba/postavi-pitanje u periodu koji je za svaki ciklus jasno naznačen u javnom pozivu. Na sva pitanja koja stignu prije ili poslije navedenog roka neće se odgovarati.