Pisana riječ- čuvar jezika, istorije, tradicije jednog mjesta, podneblja, zemlje; ljubav pretočena u stihove i prozu, zapisi o sjećanjima na pojedince, narod, vjeru, ratove, tragedije, radosti  i uspjehe-neizbrisiv je trag i vječan spomenik nekim prošlim vremenima i neponovljivim životnim putevima. Ljudi, od kojih su potekle te riječi, koji su svoje znanje, životno iskustvo, životne sreće i nedaće pretvorili u pisani trag i obogatili kulturu svog naroda, zaslužuju da žive u sjećanjima budućih pokoljenja, uz veliku zahvalnost i izraz poštovanja. 

,,Veče sjećenja”, koje je sinoć održano u sali Skupštine opštine Srbac, u organizaciji SPKD ,,Prosvjeta” Srbac, oživjelo je sjećanja na 11 uvaženih i istaknutih članova ovog Udruženja, koji su dali nemjerljiv doprinos zavičajnom književnom stvaralaštvu, a to su: Dragoljub Đajić, Gordana Đukić, Danilo Košutić, Milenko Martić, Đuro Milekić, Ljubomir Milijašević, Branko Pivašević, Vujadin Tatić, Milja Tutnjilović, Stojan Zvonar i Gorazd Đevenica. Iza njih je ostalo oko 60 vrijednih književnih djela.

Tokom jednočasovnog programa, na kojem su predstavljene biografije i čitani odlomci i stihovi iz objavljenih knjiga, predsjednica srbačke ,,Prosvjete” Branka Sančanin podsjetila je Srpčane na književni rad srbačkih pisaca koji su nas fizički napustili, ali su kroz svoja djela zauvijek ostali sa nama.

Sančanin je izjavila da je misao o održavanju jedne ovakve večeri odavno prisutna i da je došao trenutak da bude pretvorena djelo, jer oni kojima je posvećena to itetkako zaslužuju.

,,Srpsko prosvjetno i kulturno društvo ‘Prosvjeta’ se već dugo bavi mišlju da bi trebalo napraviti omaž ovim našim preminulim stvaraocima, a nije to tako ni jednostavno, jer treba iz tih bogatih karijera, života, iz tih njihovih osobenosti izdvojiti ono najvažnije, a sve to staviti u sat vremena govora o njima. Nije sve rečno, ali mislim da sam uspjela istaći ono najvažnije, mada je najvažnije da smo ih se večeras prisjetili, da smo pokazali da pamtimo njihova postignuća i sve ono što su nam pružili ti ljudi, koji su svojim radom i djelom zadužili naš grad“, rekla je Sančanin za Radio Srbac.

Veče sjećanja veoma emotivno je doživio Žarko Šarić, zavičajni pisac i počasni član ,,Prosvjete“, koji je pohvalio organizatora i pružio mu riječi podrške.

,,O ovoj večeri bih mogao govoriti dugo. Bila je ovo maestralno pripremljeno veče, u organizaciji novog, podmlađenog sastava ‘Prosvjete’. Nije se moglo dati veće i ljepše priznanje našim preminulim kolegama od ovog kako je večeras urađeno. Sve pohvale za ovo velečanstveno veče u organizaciji srbačke ‘Prosvjete’, na čelu sa Brankom“, rekao je Šarić.

Osim porodica preminulih književnih stvaralaca i članova ,,Prosvjete“, na ,,Veče sjećanja“ odazvali su se načelnik Odjeljena za opštu upravu Duško Mirtić, načelnik Odjeljena za privredu, poljoprivredu i društvene djelatnosti Marko Miholjčić, protojerej Željko Sarić i drugi građani.

Stihove i odlomke iz knjiga čitali su članovi ,,Prosvjete” Dragana Nuždić i Ognjen Miljević.

Prije početka ,,Večeri sjećenja“, na večernjem bogosluženju u Hramu Vaskrsenja Hristovog, služen je molitveni pomen za preminule srbačke zavičajne pisce.

   Kratak pregled biografija i bibliografija

Dragoljub-Drago Đajić rođen je 1938. u Sitnešima, preminuo je 2024. u Banjoj Luci, gdje je i živio. Sahranjen je na mjesnom groblju u Srpcu.

Za života je bio jedan od najuglednijih i najuticajnih ljudi u novijoj istoriji našeg grada.

Poeziju je počeo pisati još kao srednjoškolac i bio je dugogodišnji član SPKD ,,Prosvjeta“ Srbac. Takođe, istakao se angažmanom u Zavičajnom klubu Srpčana u Banjoj Luci, kojim je duže vrrijeme predsjedavao. Za pregalaštvo i doprinos njenom razvoju, Opština Srbac je ga je nagradila najznačajnijim svojim priznanjem -Poveljom.

Pokoljenju na dar Dragoljub je ostavio poetsku zbirku ,,Stazama poezije“.

Gordana-Goca Đukić rođena je 1947. u Srpcu, preminula je 2024.godine u Srpcu, gdje je i sahranjena. Cijeli radni vijek, kao profesor srpskog jezika i književnosti, provela je u Centru srednjih škola ,,Petar Kočić“ Srbac. U tri mandata predsjedavala je SPKD ,,Prosvjeta“ Srbac.

Gordanin rad na polju kjniževnosti je raznovrstan i plodonosan, jer se pojavljuje kao koautor i član redakcijskih i uređivačkih odbora značajnih ,,Prosvjetinih“ publikacija  koje su objavljene na području naše opštine: ,,Zavičajna lira“, ,,Susretanja“, ,,35 godina Gimnazije u Srpcu“, ,,100 godina Srpskog kulturnog i prosvjetnog društva ‘Prosvjeta’“, ,,Srbac-monografski zapisi“. Brojne su i njene lekture, recenzije i književni osvrti. Priredila je zbirku učeničkih radova,,Nebo puno bisera“,  autor je knjige pripovjedaka ,,Iz dnevnika jednog profesora“ i knjige porodičnih priča ,,Ko smo mi“.

Za doprinos u razvoju obrazovanja i kulture cijele naše loklane zajednice, Opština Srbac ju je nagradila Zahvalnicom. Njeno ime uvršteno je u Leksikon znamenitih ličnosti Republike Srpske.

Danilo Košutić je rođen 1940.u Nožičkom, preminuo je 2023. u Srpcu, u kojem je živio od 1972.godine. Sahranjen je u rodnom Nožičkom.

Ljubav prema pisanoj riječi ispoljio je prvo kroz radove i članke kojis su objavljivani u stručnim časopisima i dnevnoj štampi. Prva njegova objavljena knjiga je ,,Pošta, telegraf i telefon na srbačkom području“, a poslije Odbrambeno-otadžbinskog rata objavljuje rad pod naslovom ,,Srbac, naselja i stanovništvo“. Dugi niz godina pisao je priloge za ,,Srbačke novine“ i za ratni list ,,Motajički odred“, kao i istorijske prikaze u brojnim lokalnim monografijama. Posthumno je objevljen njegov rad ,,Očev amanet“.

Od obnove rada srbačke ,,Prosvjete“, bio je jedan od njenih najaktivijih članova, a Opština Srbac ga je za doprinos istoriji, prosvjeti i kulturi našeg zavičaja nagradila najvišim opštinskim priznanjem-Poveljiom.

Milenko Martić je rođen 1952. u Srpcu, preminuo je 2012. Sahranjen je u Srpcu. Od rane mladosti bio je zaljubljenik u poeziju, koju objavljuje u  listovima i časopisima, a potom u ,,Prosvjetinoj“ zbirci poezije,,Zavičajna lira“. Objavio je zbirku pjesama ,,Plakanje zrelo“.

Đuro Milekić je rođen 1936. u Kukuljama, preminuo je 2023. u Aranđelovcu, gdje je i živio.

Skoro šest decenija bio je pjesnik i pripovjedač za djecu i odrasle, a o njegovom stvaralaštvu su pisali brojni ugledni književni kritičari.

U periodu od 1982. do 2018.godine, Đuro je napisao i objavio 25 kniževnih djela: ,,Pred zemljinim vratima“, ,,Vučje pleme“, ,,Pelinova zemlja“, ,,Zlatni stog sjaja“, ,,Vreme krtičnjaka“ i druga.

Ljubomir-Ljubo Milijašević je rođen 1948. u Slavonskom Kobašu, preminuo je 2019. u Srpcu, gdje je i sahranjen.

Po vokaciji nastavnik srpskog jezika i književnosti, bio je voljen i cijenjen od strane brojnih generacija učenika. Jedan je od prvih spikera Radio Srpca, autor i voditelj više radijskih i televizijskih emisija za djecu i omladinu.

Obavljao je i dužnost direktora srbačke osnovne škole, a biran je i za predsjednika srbačke ,,Prosvjete“.

Prvi stihovi su mu objavljeni u ,,Prosvjetinim“ zbirkama ,,Zavičajna lira“ i ,,Susretanja“. Objavio je zbirku pjesama ,,Dolina sunca“, memoarsku prozu ,,Naša dobra zemlja“, zbirku pjesama za djecu ,,Elenino carstvo“, a brojni članci, osvrti, portreti i ogledi su objavljivani u dnevnoj štampi.

Branko Pivašević je rođen 1947. u Prnjavoru, preminuo je u Srpcu 2018. godine. Jedno vrijeme je radio kao nastavnik srpskohrvatskog jezika i istorije, ali je veći dio radnog vijeka proveo radeći na poslovima uprave.

Pivaševićeva velika ljubav je bila istorija, te je iz nje proistekla njegova knjiga-dokumet ,,Žitije Vida Bilanovića“

Bio je član srbačke ,,Prosvjete“ od prvih dana obnove njenog rada.

Vujadin Tatić je rođen 1938. u Sitnešima, preminuo 2018. u Beogradu.

Radio je kao ljekar u prestižnim klinikama Srbije i bivše Jugoslavije. Pored medicine, velika ljubav mu je bila književnost. Iako se znanjem svrstao u najbolje medincinske stručnjake i postigao zavidan ugled u velikim gradovima, u njemu je ostao žal za zavičajem, koji je pretočen u knjige: ,,Koreni mog stabla“, ,,Oda zavičaju“ i ,,Zakasnele priče“.

Za doprinos razvoju zdravstva, za veliku humanost i lokalpatriotizam dobio je najviše opštinsko priznanje-Povelju.

Milja Tutnjilović je rođena 1938. u Međuvođu kod Kozarske Dubice, preminula 2024. u Srpcu.

Život je nije mazio – naprotiv. Djetinjstvo joj je obilježio rat i boravak po ustaškim logorima, a mladost smrt roditelja i boravak u domaovima za ratnu siročad.

Nakon svih životnih nedaća, našla je svoj put. Zaposlila se i radni vijek je provela kao babica.

Rano je počela pisati, a bezbroj njenih pjesama su objavljene po nekad prestižnim časopisima ,,Život“, ,,Oko“, ,,Litera“, ,,Venac“, ,,Naši dani“.

Za života objevljuje zbirke pjesama ,,Lomnine“, ,,Nemiri“, ,,Iz krvi u slobodu“, ,,Djeca Kozare“, ,,Živjeti sanjajući“, ,,Posljednje zrnce krvi“, zatim knjigu pjesama i skica ,,Svaštara“, romane ,,Miris sijena“ i ,,Kvočka“. Pjesme su joj obavljene i u ,,Prosvjetinim“ zbirkama ,,Zavičajna lira“ i ,,Susretanja“.

Milja je bila jedan od najznačajnijih pjesnika SPKD ,,Prosvjeta“ Srbac.

Za doprinos kulturi svog grada dobila je Zahvalnicu Opštine Srbac.

Stojan Zvonar je rođen 1931. u Nožičkom, preminuo je 2019. godine. Bio je istaknuti član Zavičajnog udruženja Srpčana u Banjoj Luci, kao i srbačke ,,Prosvjete”. Nesicrpan izvor inspiracije za njega je bilo njegovo rodno selo Nožičko, a ljubav prema istom pretočio je u knjige ,,Nožičko; ljudi, vrijeme, događaji” i ,,Nožičanski monografski putokazi”.

Gorazd Đevenica je rođen 1956. u Banjoj Luci, preminuo 2024. u Kaocima.

Đevenica je bio dirigent i predsjedsjednik Gradskog akademskog hora u Srpcu, član Srpskog pjevačkog društva ,,Jedinstvo“ Banja Luka, a bio je prepoznatljiv kao istinski čuvar baštine prote Luke Davidovića, djeda svoje supruge Biljane.

Srbačka ,,Prosvjeta“ je Gorazda prihvatila kao veoma cijenjenog člana, koji je davao izuzetan doprinos da razne kulturne manifestacije budu obogaćene uvježbanim muzičkim izvedbama Gradskog hora.