Radio kao medij nepravedno je zapostavljen pojavom televizije a naročito danas kada je prisutna sve veća ekspanzija društvenih mreža, ali je njegov značaj nemjerljiv i uvijek će imati svoje mjesto pod medijskom kapom, riječi su dr Radmile Čokorilo koja je sinoć u Srpcu promovisala svoju treću knjigu „Tesla i radio“, objavljenu u izdanju Nezavisnog univerziteta Banja Luka.

Čokorilo, koja iza sebe ima 31 godinu medijskog rada, rekla je da je pisanjem ove knjige željela pružiti svoj doprinos nauci, struci i zavičaju.

„Knjiga je podijeljena u tri dijela i govori o velikom naučniku Nikoli Tesli koji je izumio prenos signala, što je bila osnova za formiranje radija, zatim o radio stanicama u Republici Srpskoj od kojih mnoge opstaju već decenijama i razvoju radija u istočnoj Hercegovini odakle vodim porijeklo po ocu“, rekla je Čokorilo.

Autorka je pred brojnom publikom u Narodnoj biblioteci u Srpcu navela da svojom knjigom pokušava ispraviti nepravdu prema Tesli jer je u mnogim literaturama dugo vremena bilo navedeno da je Giljermo Markoni zapravo bio pronalazač radija.

„Studirajući i radeći u telegrafskoj podružnici u Parizu 1881. godine, Tesla se zainteresovao za prenos zvuka, signala i glasa i napravio bežični prenos, ali nije imao svoje preduzeće pa je Markoni prisvojio njegov izum. U vrlo malo udžbenika i knjiga navedeno je da je zapravo on bio „otac radija“. Tek pola vijeka nakon njegove smrti Vrhovni sud SAD-a donio je presudu u Teslinu korist, doduše prilično sakrivenu i sve izume do kojih niko nije mogao doći, od naučnika do saradnika, država je ostavila sebi“, rekla je Čokorilo, citirajući Teslinu čuvenu izreku „nije mi žao što su ukrali moje ideje, već što nisu imali svoje“.

Govoreći o svojim medijskim počecima, Čokorilo je rekla da je još 1963. godine njen otac, po povratku iz vojske, među prvima u rodnu Bileću donio radio-prijemnik i gramofon i tada se rodila njena ljubav prema radiju.

„Gledajući kao dijete u tu malu crnu kutiju iz koje su se često čule gusle, pitala sam se kako je moj djed guslar uspio da uđe u nju. Znala sam je posmatrati opčinjena i po nekoliko sati. Ne znam da li je to trasiralo moj put ka mediju koga i danas najviše volim, ali znam da će me ljubav prema radiju pratiti zauvijek“, rekla je Čokorilo.

U svojoj bogatoj novinarskoj karijeri, koja je počela ratne 1992. godine, kao radio-novinar je objavila više od 2500 tonskih zapisa, više od 70 video zapisa i preko 110 tekstova za štampane medije, uz brojne članke, recenzije i novinske tekstove.

Svoje iskustvo ugradila je u novu knjigu opisujući kako danas izgleda radijsko novinarstvo u Republici Srpskoj, kako bi trebala da izgleda vijest, izvještaj i drugi novinarski žanrovi i opisujući pregled strukture dnevnika kao centralne informativne emisije na radiju i televiziji.

„Predstavila sam ličnu kartu radio-stanica u Srpskoj koje su postojale i još uvijek postoje, što je bio doprinos struci, a zavičaju sam poklonila priču o radio-stanicama u Hercegovini, od kojih su se neke, nažalost, ugasile. I danas svakodnevno prikupljam podatke i moja želja je da za koju godinu napišem monografiju svih radio-stanica u Republici Srpskoj“, rekla je Čokorilo i dodala da će se u njoj naći mjesta i za Radio Srbac koji za tri godine proslavlja pet decenija postojanja.

Ona je podsjetila da je 1998. godine Republika Srpska bila prva u svijetu sa 187 radio stanica posmatrano po broju stanovnika i teritoriji.

Ističući potrebu da se u današnje vrijeme ponovo vratimo radiju, Čokorilo je rekla da je jedan od glavnih uslova da struktura programa bude prilagođena svima i da budu zastupljeni svi žanrovi.

„Period od 24 časa je ogromno vrijeme koje je sasvim dovoljno da bude ispunjeno muzičkim i informativnim dijelom, obrazovnim turističkim i kulturnim sadržajem, kao i sportom koji je nekada imao mnogo veći značaj na radiju nego danas, jer su se porodice okupljale i slušale radijske prenose. Tu su i radio drame koje su takođe zaboravljene. Sve te sadržaje treba vratiti na radio, zainteresovati stanovništvo i voditi računa da sve što se objavi bude tačno i istinito“, rekla je ona.

Čokorilo smatra da je svako dao za pravo da se naziva novinarom ako napiše bilo šta, međutim, kao i svaki drugi zanat, postoje pravila koja se moraju poštovati a koja su, kako kaže, danas izumrla.

„Novinari ne treba da se stavljaju na jednu ili drugu stranu, iako u cijeloj bivšoj Jugoslaviji, pa i Evropi i svijetu, postoje podobni i nepodobni, zavisni i nezavisni novinari, mada su danas većinom svi zavisni, samo je pitanje od čega. Novinarstvo danas izumire, da li zbog digitalnih tehnologija ili ubrzanog načina života i u takvim okolnostima koje vladaju, teško da bih se danas mogla baviti novinarskim poslom“, istakla je Čokorilo.

Nakon završetka osnovnih studija novinarstva na Filozofskom fakultetu u Banjaluci, Radmila Čokorilo je na istom fakultetu stekla zvanje magistra sociologije a zvanje doktora političkih nauka na Filozofskom fakultetu u Beogradu.

Bila je jedno vrijeme koordinator za medije Vlade Republike Srpske i predsjednik Upravnog odbora RTRS-a. Radila je kao asistent i viši asistent, a potom i kao docent na Fakultetu političkih nauka u Banjaluci a od 2022. godine je vanredni profesor na predmetima: Upravljanje medijima, Radio novinarstvo, Agencijsko novinarstvo, Upravljanje medijima, Uređivačke politike u medijima i Fotografija u novinarstvu.

Promociju knjige „Tesla i radio“ organizovala je Narodna biblioteka Srbac a recenzije iz knjige čitala je bibliotekar i moderator Slađana Kragulj.

Inicijator promocije bio je portparol Opštine Srbac Dejan Jovičić, koji autorku knjige poznaje dvije decenije. Jovičić je rekao da je prve korake u novinarskom poslu napravio je u Radio Srpcu i dodao da će mu ti počeci  uvijek ostati u posebnom sjećanju. Ovom prilikom je iznio i nekoliko detalja o Radio Srpcu i rekao da je to medij koji zaslužuje mjesto u monografiji čije pisanje je Čokorilova najavila.

,,Zahvaljujem Radmili što je uveličala ovo veče i pozivam je da, kada bude radila monografiju radio-stanica u Republici Srpskoj, jedan zapažen dio posveti Radio Srpcu koji uskoro puni 50 godina postojanja  i koji je ujedno radio solidarnosti, jer je nastao u vrijeme katastrsofalnih poplava, a svjedoci smo da se slične nepogode dešavaju i danas”, rekao je Jovičić.

Direktor biblioteke, Branko Savanović, zahvalio je na odzivu posjetiocima iz Srpca, Banjaluke i okolnih gradova, navodeći da je u publici bilo i ljubitelja lijepe pisane riječi iz Australije.

„Ovo je jedna od prvih književnih promocija koje organizujemo nakon rekonstrukcije biblioteke koja je obučena u novo ruho nakon 50 godina. Do početka ljeta nas očekuje još nekoliko događaja koje će obogatiti kulturni život naše lokalne zajednice“, istakao je Savanović.

Među brojnim posjetiocima promociji je prisustvovao i predsjednik Skupštine opštine Srbac Miloš Budić.