SPC: Danas Petka Trnova, sutra Sveti Pantelejmon
Srpska pravoslavna crkva /SPC/ proslavlja danas Prepodobnu
mučenicu Paraskevu, u narodu poznatu kao Petka Trnova.
Sveta Petka je rodom iz Rima, poticala je iz hrišćanske porodice i živjela je u
drugom vijeku poslije Hrista. Nakon smrti roditelja, imanje je razdijelila
siromašnima i zamonašila se.
Zamonašivši se, propovijedala je zabranjenu Hristovu vjeru i zato je bila optužena
caru Antoninu Piju. Iscijelivši i samog cara, koji se krstio, nastavila je da
misionari u drugim krajevima.
Zbog propovijedanja hrišćanske vjere zatvarana je, silno mučena i na kraju je
posječena mačem, po naređenju kneza Tarasija oko 140. godine. NJene mošti
kasnije su prenesene u Carigrad.
Praznik Petke Trnove spada u nepokretne, svake godine slavi se 8. avgusta po
gregorijanskom ili 26. jula po julijanskom kalendaru.
Taj dan se veoma poštuje u srpskom narodu, iako nije “zapovjedni
praznik” /crveno slovo/. Ponegdje se proslavljaju i zavjetne i manastirske
slave.
Praznikom Prepodobne mučenice Paraskeve, u narodu poznatije kao Petka Trnova,
završava se mali ljetni “ciklus ženskih praznika”, kome pripadaju i
Ognjena i Blaga Marija. Tada se izbjegavaju svi teži poslovi u polju i u kući.
Mnogi Svetu Petku Trnovu, koja je bila Rimljanka i koja se slavi u avgustu,
miješaju sa Svetom Petkom koja je bila Grkinja i slavi se u oktobru, ne znajući
da u kalendaru ima više svetiteljki sa ovim imenom.
Srpska pravoslavna
crkva proslaviće sutra praznik posvećen Svetom velikomučeniku Pantelejmonu.
Sveti Pantelejmon rodom je iz Nikomidije /današnji grad Izmitu u Turskoj/ od majke
hrišćanke i oca neznabošca.
Kao mladić, Pantelejmon je izučio ljekarske nauke. Sveštenik Ermolaj prizva ga
k sebi, nauči ga vjeri Hristovoj i krsti ga.
Sveti Pantelejmon postradao je 304. godine. Mošti su mu čudotvorne. Priziva se
u molitvama pri vodoosvećenju i jeleosvećenju.
Dijelovi svetih moštiju ovog velikomučenika nalaze se u manastiru Hilandaru,
kao i u tri crkve u Beogradu: u hramu Rođenja Presvete Bogorodice na
Kalemegdanu /crkva Ružica/, zatim u hramu Svetog Arhangela Gavrila i u podvorju
Moskovske patrijaršije, odnosno u hramu Svete Trojice /takozvana Ruska crkva/.
Sveti Pantelejmon smatra se već skoro 2.000 godina zaštitnikom medicine i
farmacije.
Ime Pantelejmon znači svemilostivi. Slavi se 27. jula po starom, odnosno 9.
avgusta po novom kalendaru.
U sutrašnjoj Obrazovnoj emisiji, sveštenik Petko Vuković nam donosi dijelove Žitija Svetog Pantelejmona koja su napisali otac Justin Popović i Sveti Nikolaj Žički.