Oko 200 nekadašnjih i sadašnjih mještana Nožičkog i prijatelja ovog sela okupilo se u nedjelju 23. juna na druženju „Rade kuva gra’ “, koje je u dvorištu područne škole osmi put organizovalo Udruženje građana “Moje Nožičko”.

Iako u poodmaklim godinama, Rade Dragomirović (84), nekadašnji domar-poslužitelj u područnoj školi u Nožičkom, ponovo je pripremio slastan pasulj, kao nekada u davna vremena, i mnogima vratio sjećanja na bezbrižne školske dane kada su u vrijeme školskog krosa jeli vojnički pasulj u šarenim šoljama od tvrdog papira.

Vrsnom majstoru nije bilo teško da se, i pored narušenog zdravlja, još jednom prihvati kuvarske palice i četiri sata provede pored kazana u kome se krčkalo čak 270 litara pasulja. Pripremljeno je više od 400 porcija, jer se očekivalo da će i ovog puta, mnogi tražiti tanjir više, što se i obistinilo.

“Teško je bilo stajati, pogotovo što sam prije par godina slomio nogu, ali uspio sam izdržati. I ponovo ću doći iduće godine ako me zdravlje posluži jer je ovo jedna lijepa manifestacija koja čuva tradiciju na prošla vremena kojih se uvijek rado sjećamo”, rekao je Rade.

Za pripremu jela bilo mu je potrebno 25 kilograma pasulja, 10 kilograma kobasice, osam kilograma rebara, suve slanine i drugih sastojaka. Rade kaže da se drži starog recepta, koga prilagođava iz godine u godinu i dodaje da nema neke posebne tajne u pripremi. Što je najvažnije, pasulj je zadržao svoj prepoznatljivi okus zbog čega se ljudi uvijek rado vraćaju da ga probaju.

“Važno je da je pasulj jednoobrazan i najbolji je “kuruzar” ali ga sad nema, pa koristim šarac. Prošle godine sam imao mali propust jer je bio nejednak pasulj, jedan stariji a drugi malo mlađi, pa se desilo da je jedan bio raskuvan a drugi nedovoljno kuvan, ali sam ga opet nekako dovršio i gotovo sve se pojelo”, kaže Rade.

Djetinjstvo je proveo u Ilićanima a već decenijama živi u Nožičkom. Obavljajući vojni rok u Sarajevu završio je kurs za kuvara, poslije je radio u podoficirskoj menzi a kada se vratio kući iz vojske svoje kulinarske vještine je primjenjivao po cijeloj srbačkoj opštini.

“Kuvao sam po svim selima i na raznim manifestacijama, u Bardači, Lepenici, Sitnešima, Srpcu, čak i pred zgradom opštine nekoliko puta, a u školi u Nožičkom sam proveo čak osam godina i odatle nosim najljepše uspomene”, rekao je Rade koji ove godine obilježava šest decenija bavljenja kulinarstvom.

Da će imati ko da ga naslijedi pokazao je i njegov praunuk Kosta, koji ima četiri godine i koji mu je bio “desna ruka” u pripremi pasulja.

Miroslav Ćetojević, član novoosnovanog udruženja “Za bolji Martinac”, kaže da je grah bio ukusan i upućuje sve pohvale domaćinima za organizaciju ovog događaja.

“Mi podržavamo njih a i oni nas u našoj Kupusijadi koju smo do sada organizovali dva puta, a u oktobru planiramo i treći put. Mještani naša dva sela gaje prijateljske odnose i okupljamo se svake godine i kroz udruženje “Novi asfalt”, a ove godine druženje će se održati u Starom Martincu gdje će domaćin biti Milorad Kojić koji vodi porijeklo iz našeg sela”, rekao je Ćetojević.

Da se za pasulj iz Nožičkog daleko čuje, potvrdio je i Miodrag Marjanović, vlasnik zdravstvene ustanove specijalističkog centra “Kuća zdravlja” koji djeluje u Banjaluci, Doboju i Prnjavoru.

“Dolazim gotovo svake godine sa suprugom Draganom koja je porijeklom iz Nožičkog i moram priznati da je grah sve bolji, a vidim da i sve više ljudi dolazi i jako mi je drago što sam dio ovako složne zajednice. Upućujem pohvale ljudima koji ovo lijepo organizuju a bio sam takođe dio jednog sličnog udruženja u Brestovu, koje pripada opštini Stanari, gdje smo počeli druženja uz pasulj i nastavili sa kotlićijadom, ali sam se zbog privatnih i drugih obaveza sada malo povukao iz svega toga”, rekao je Marjanović.

On kaže da i prije nego što je postao “nožički zet”, družio se sa ljudima iz ovog sela i drugim Srpčanima.

“Postao sam član Udruženja Srpčana u Banjaluci i družio se sa pokojnim Stojanom Zvonarom u čijoj knjizi o Nožičkom je objavljena moja slika i prije nego što sam upoznao suprugu, tako da me, na neki način, vukla sudbina da postanem nožički zet”, rekao je Marjanović.

Predsjednik udruženja “Moje Nožičko”, Velimir Mikulić, kaže da je ovo njihovo osmo druženje, ali tek sedmi ručak koga organizuju, jer je jedan od njih otkazan zbog pandemije virusa korona.

“Jako pazimo da ništa ne mijenjamo u našoj tradiciji ali se trudimo da ubacimo ponešto novo, pa smo tako ove godine, inspirisani nekadašnjim školskim krosom kada se jelo iz papirnih šoljica, pripremili papirne kutijice od pola litre i u slučaju da nam ostane pasulja, posjetioci će ga moći ponijeti kući, tako da će sve izgledati autentično kao u stara vremena”, rekao je Velimir.

Ove godine povećali su i broj mjesta, jer vlada veliki interes za njihovim druženjem, ali su ostali dosljedni tome da ne dovode “živu muziku”, jer žele staviti akcenat na druženje u prirodi.

“Imamo podršku susjednih sela, pa je tako pored članova udruženja “Za bolji Martinac” i ovaj put došla delegacija udruženja “Naša Lepenica” kojima se i mi rado odazivamo na druženja. Posebno me iznenadio i obradovao dolazak gostiju iz drugih opština, poput Prnjavora, ali i prijatelja iz Švajcarske koji imaju rodbinske veze sa našim Radetom i koji su se zadesili sticajem okolnosti u zavičaju i došli da vide kako sve to izgleda. Jedna od njih je čak išla u školu u Nožičkom. Naše druženje prvenstveno okuplja Nožičane i one koji imaju rodbinske i prijateljske veze sa našim selom, ali mogu doći i svi drugi koji izraze želju. Dolaze nam redovno Martinčani a volio bih da imamo na druženju i više Ćukalčana”, rekao je Velimir.

Podršku u organizaciji u zadnje dvije do tri godine dobijaju i od Opštine Srbac, jer su se počeli prijavljivati na javni poziv za kulturne i sportske manifestacije, a ove godine im je odobren novčani iznos od 400 KM. Sredstva za ovo druženje, ali i druge aktivnosti, prikupljaju takođe i korz članarine, donacije, prodaju majica sa obilježjem udruženja i slično.

“Opredjelili smo se da organizujemo ovaj događaj na praznik Duhovi jer se tada ne radi u našem selu a mnogi dolaze u posjetu zavičaju i grobovima najmilijih, tako da iskoriste priliku da nas obiđu i plate članarinu. Imamo trenutno 265 članova ali dobijamo donacije i od ljudi koji nisu naši članovi”, kaže Velimir.

Ove godine su već organizovali nekoliko događaja, kao što su “Božićni kolači” i “Vaskršnje dječije igre”, a priredili su i doček Pravoslavne nove godine kada su prikupljali sredstva za odlazak učenika osmog razreda iz njihovog sela na matursku ekskurziju i obezbijedili im pristojan džeparac.

“Narednog mjeseca planiramo i tradicionalnu akciju “Najbolji đak” a imaćemo do kraja godine i takmičenje u odbojci na pijesku i druge aktivnosti. Za sve dobro što radimo zaslužni su ljudi iz našeg udruženja i zahvaljujem svima koji nam daju materijalnu i moralnu podršku”, istakao je Mikulić.