Promovisana knjiga o Blagoju Jovoviću, atentatoru na ustaškog poglavnika Antu Pavelića
Priča o srpskom rodoljubu Blagoju Jovoviću iz Bjelopavlića u Crnoj Gori koji je 10. aprila 1957. godine izvršio atentat na Antu Pavelića, jednog od najvećih zločinaca Drugog svjetskog rata, pretočena je u knjigu “Srpski heroj u vučjoj jazbini” koju je napisala i sinoć u Srpcu promovisala njegova kćerka Marija Jovović.Radi se o prvom dijelu ove nesvakidašnje priče, na više od 200 stranica, koja govori o nekadašnjem pripadniku bjelopavlićke četničke brigade koji je pucao u Pavelića u Lomas de Palamoru, predgrađu Buenos Airesa u Argentini, gdje se ustaški poglavnik skrivao nakon završetka Drugog svjetskog rata, a od zadobijenih povreda je preminuo 28. decembra 1959. u Madridu, gdje se nalazio pod zaštitom Franciska Franka i njegove diktature.Organizator promocije bio je Ujedinjeni ravnogorski pokret i vojvoda motajički Slobodan Marić a podršku su pružili Opština Srbac i Centar za kulturu i sport.Autorka knjige, Marija Jovović, kaže da je ovim djelom željela oživjeti sjećanje na milion ubijenih žrtava u koncentracionom logoru Jasenovac i svog oca Blagoja Jovovića, koji je uz podršku manje grupe četnika izvršio napad na jednog od najkrvoločnijih i najokrutnijih diktatora u istoriji.„Moj otac je godinama tragao za Pavelićem kako bi osvetio sve srpske žrtve koje su stradale od ustaške ruke tokom Drugog svjetskog rata. Saznao je da se pod okriljem Vatikana i tajnih službi krio u Italiji u jednom katoličkom manastiru a zatim pobjegao u Argentinu koja je bila omiljena destinacija nacističkim i ustaškim ratnim kriminalcima i tada je krenuo za njim u desetogodišnju potragu“, rekla je Marija.Septembra 1947. Jovović je isplovio iz Đenove i krenuo za Buenos Aires. U Argentini je radio razne poslove, bio je kamenorezac, konobar, mornar, hotelijer i trgovac. Stvorio je znatan kapital i postao industrijalac. Pored toga, Jovović je bio utemeljivač i dobrotvor crkvene opštine „Sveti Sava”, jedan od osnivača Udruženja boraca „Draža Mihailović” i član uprave društva „Njagoš”.Iako je izgradio novi život, zasnovao porodicu, stekao veliki ugled i aktivno učestvovao u životu srpske pravoslavne zajednice, nijednog trenutka nije odustao od svog plana, da pronađe Pavelića kako bi ga likvidirao i osvetio srpske žrtve.Voditelj književne promocije, profesor Miloš Milinčić, rekao je da je ustaški poglavnik otkriven kada je početkom 1957. godine jedan Crnogorac iz mjesta Mar del Plata, koji je radio kao policajac, legitimisao čovjeka u čijim dokumentima je pisalo argentinsko ime, a shvatio je da je pred njim niko drugi do Ante Pavelić.“Podaci gdje se nalazio i kuda se kretao stigli su do Jovovića koji je sa pet prijatelja organizovao napad. Atentat je trebao biti izvršen 9. aprila 1957. godine u Lomas de Palamoru gdje je Pavelić živio, ali je tog dana pošao sa ženom i kćerkom pa je napad odložen za naredni dan. Sutradan ujutru, po izlasku iz omnibusa, Jovović je potrčao za Pavelićem i ispalio pet metaka u njegovom pravcu, od čega su ga dva pogodila a zatim je pao, jaučući od bolova i preklinjući za milost”, rekao je Milinčić.Dodaje da je razlog zbog čega ga je ostavio u životu bio kako bi ga ljudi kasnije prepoznali a zatim mu sudili.“Zadobijene rane od atentata Paveliću nikad se nisu zacijelile jer je bolovao od dijabetesa. Umro je krajem decembra 1959. u 71. godini u Madridu”, istakao je Milinčić.On ističe da je autorka prvi dio knjige, u kojem opisuje rani život svog oca, njegova iskustva iz rata i emigraciju u Aregntinu, pisala dvije i po godine a drugi dio, u kojem će detaljnije govoriti o samom atentatu, biće objavljen tokom ljeta.Milinčić navodi da se radi o ekskluzivnoj promociji za Republiku Srpsku, a knjiga je prije toga promovisana još samo u Beogradu, Novom Sadu, Podgorici i Danilovgradu.„Nije slučajno što je uz posredstvo našeg sugrađanina Slobodana Marića ova promocija održana baš u Srpcu koji je prvi grad u Evropi koji je 10. septembra 1942. godine oslobođen od ustaša od strane četnika i kao takav čitavo vrijeme rata ostao slobodan“, naglasio je Milinčić.Gost promocije bio je otac Luka Babić, iguman manastira Кarno kod Srebrenice, koji je rekao da se sve do 1998. godine nije znalo ko je izvršio atentat na Antu Pavelića a taj podatak je otkrio sam Blagoje kada se nakon 55 godina vratio u domovinu i obišao manastir Ostrog.„Tamo se ispovijedio mitropolitu Amfilohiju Radoviću i sve mu priznao, a u njegove riječi nije trebalo sumnjati jer ljudi što izgovore pred sam kraj života, to su pečati života i istine i tu nema mjesta za laži. Mitropolit ga je ohrabrio da sve objelodani u javnosti i srpski narod upozna sa svojom životnom pričom“, rekao je Babić.Svoju priču, Blagoje je potom ispričao novinaru Tihomiru Burzanoviću, koji je njegove riječi pretočio u knjigu “Dva metka za Pavelića”.“To je bila njegova prva i posljednja posjeta zavičaju nakon odlaska u Argentinu. Otišao je iz otadžbine pod bombama a vratio se ponovo pod bombama za vrijeme NATO napada na Jugoslaviju što ga je iznutra lomilo i ostavilo trag u njegovoj duši i preminuo je nakon svega nekoliko mjeseci”, istakao je Babić.Prisjećajući se Jovovićevih ranih dana, na promociji je rečeno da se jula 1941. priključio narodnom ustanku protiv fašističke Italije. Bio je izabran za komandira Кosićkog partizanskog odreda, s kojim je učestvovao u borbama na Pljevljima.Кada je dobio naređenje od komandanta Ivana Milutinovića da sa svojim odredom krene u napad na četničkog pukovnika Baju Stanišića, koji se pod Ostrogom digao na oružje jer je čuo da komunisti ubijaju političke neistomišljenike, Blagoje se povukao s dužnosti komandira i odbio da učestvuje u bratoubilačkoj borbi.Poslije toga prešao je u četnike, kod Baje Stanišića, koji mu je prije rata bio pretpostavljeni u školi za podoficire u Bileći.Vojvoda motajički, Slobodan Marić, podsjetio je da je Srbac najduže bio pod vlašću Jugoslovenske vojske u otadžbini koju su činile četničke jedinice pod zapovjedništvom Draže Mihailovića.„Pod komandom Nikole Forkape, četnici su oslobodili Srbac, najviše zahvaljujući vrsnom strijelcu iz kraljeve vojske koji se popeo na crkveni zvonik i likvidirao ustaškog mitraljesca, koji je bio pozicioniran na lokalitetu današnjeg tržnog centra Frukta trejd, nakon čega su se ustaše dale u bijeg a Srbac je bio oslobođen. Smatram da bi jedna ulica u Srpcu trebala da nosi naziv po jednom od slavnih komandanata iz tog perioda, poput Gradiške, Doboja i drugih gradova i mislim da se više prostora u našoj istoriji trebalo dati Jugoslovenskoj vojsci u otadžbini, naročito u najnovijoj monografiji opštine Srbac“, istakao je Marić.On se zahvalio autorki knjige što je na njegovu molbu došla u Srbac, iako prvobitno nije imala planova za promocije u Republici Srpskoj. Bilo je pregovora da se promocija održi u Banskom dvoru u Banjaluci, ali je, na njegovo veliko zadovoljstvo, ona izabrala našu opštinu.„Veliko razumijevanje i podršku dobio sam prvo od načelnika odjeljenja za opštu upravu Duška Mitrića a zatim i od načelnika opštine Mlađana Dragosavljevića koji su pomogli održavanje promocije i shvatili šta to znači za Srbac i srpski narod“, naglasio je Marić.Gost na promociji bio je i vojvoda paljanski Saša Nikolić koji je recitovao autorsku pjesmu o Blagoju Jovoviću i istakao da se radi o velikom srpskom junaku koji je naš novi Gavrilo Princip.„Velika mi je čast što sam prisustvovao ispred potomaka žrtava Drugog svjetskog rata jer su sa majčine strane, od mog djeda, ustaše u Drugom svjetskom ratu pobile svu familiju. Ubili su brata od 10 godina a sestru od 13 godina su živu bacili u vatru. Zahvaljujem se Blagoju Jovoviću koji je pucao na najvećeg krvnika koji je želio da uništi srpski narod na ovom prostoru“, istakao je Nikolić.U pauzi između obraćanja sinoć su nastupili guslar Vaso Drašković, koji je takođe odsvirao i otpjevao pjesmu posvećenu Blagoju Jovoviću i Jovana Vranješ Marić koja je otpjevala dvije etno pjesme, a dijelove iz knjige „Srpski heroj u vučjoj jazbini“ čitala je jedna od sestara koja prislužuje u Sabornom hramu Hristovog Vaskrsenja u Podgorici.Zahvaljujući se na podršci publici, koja je došla ne samo iz Srpca već i iz Banjaluke, Prnjavora, Gradiške i drugih opština u okruženju, autorka Marija Jovović je rekla da će se vratiti ove godine da promoviše i drugi dio knjige. Ona je pohvalno govorila o svom ocu za koga kaže da je bio pažljiv otac i divan muž.„Učio nas je da budemo dobra djeca, da idemo redovno u školu, učimo svirati, pohađati balet, bavimo se sportom. Mnogo je čitao i bavio se proučavanjem srpske istorije, imao je veliki krug prijatelja u Argentini i bio cijenjen kao čovjek“, istakla je Marija.Zanimljivo je da punih pet decenija Blagoje ništa o atenatatu nije želio reći ni svojoj porodici koja nije znala da je upravo on izvršio napad na Antu Pavelića.„Majka i ja smo ga čekale ispred manastira i pitale se zašto se dugo zadržao unutra, gotovo sat vremena. A on je bio sa mitropolitom Amfilohijem i tada je ispričao sve i nama kako je bilo. Mi kao familija do tog trenutka nismo ništa znali, iako nam je često pričao o zločinima ustaša, naročito o svemu onome što je činio Pavelić“, rekla je ona.Prema njenim riječima, jedan od motiva za pisanje knjige je bio taj da opovrgne neke planski iskonstruisane teorije koje njenog oca opisuju kao teroristu, agenta Udbe ili plaćenog ubicu, što nema veze sa stvarnošću.“Želim da srpski narod na ovaj način sazna istinu o njegovom podvigu i to na stogodišnjicu njegovog rođenja. Prije dvije godine prisustvovala sam otkrivanju spomen ploče sa njegovim likom i imenom u Zemunu gdje je tamošnja Zagorska ulica dobila naziv Ulica Blagoja Jovovića. U Bjelopavliću kod Danilovgrada bila sam na tribini posvećenoj u njegovu čast i tamo planiraju da mu dignu spomenik a u Jagodini je prije tri godine otvoren spomen park posvećen Blagoju Jovoviću i Gavrilu Principu”, istakla je Marija.Blagoje Jovović je 1965. godine u Mar del Plati oženio Argentinku, Gladu, sa kojom je imao sina Gavrila i kćerke Mariju i Gabrijelu. Njagova kćerka, Marija radi kao profesor umjetnosti u jednoj vojnoj školi, a druga kćerka, profesorka Gabriela Кarina Jovović, diplomirala je na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Novom Sadu i radi kao prevodilac i interpretator srpskog jezika u Argentini.Dana 30. novembra 2014. godine, tokom služenja Svete Arhijerejske Liturgije, mitropolit Amfilohije miropomazanjem je primio Кarinu Jovović u pravoslavnu crkvu, pošto je prethodno bila krštena u rimokatoličkoj crkvi.Sinoćnjoj promociji prisustvovale su brojne ličnosti iz javnog, vjerskog,. političkog, kulturnog, sportskog i društvenog života opštine Srbac i banjalučke regije.