Na području srbačke opštine u 2021. godini je bilo registrovano 257 preduzetničkih radnji što je porast za 35 radnji u odnosu na godinu prije, a zabilježen je i rast broja zaposlenih kojih je zaključno sa 31.12.2021. godine bilo 2895 što je za 81 radnik više u odnosu na 2020. godinu.

Ovo je izjavio načelnik Odjeljenja za privredu, poljoprivredu i društvene djelatnosti Marko Miholjčić koji je na 14. sjednici Skupštine opštine Srbac upoznao odbornike sa privrednim kretanjima i zaposlenosti na području naše opštine u prošloj godini.

Miholjčić je rekao da se stanje u sektoru preduzetništva posljednjih godina kretalo između 222 i 228 registrovanih radnji u toku godine, tako da je proteklih mjeseci zabilježen značajan porast. Najviše radnji je registrovano u oblasti trgovine na veliko i malo (73), djelatnosti pružanja smještaja, pripreme i posluživanja hrane/hotelijerstvo i ugostiteljstvo (45) i prerađivačkoj industriji (44).

“Preduzetnici su jedan od najbitnijih nosilaca razvoja privrede opštine Srbac i na ovaj privredni sektor su najvećim dijelom bili usmjereni opštinski podsticaji, naročito u pogledu zapošljavanja”, rekao je Miholjčić.

Kada je riječ o malim i srednjim preduzećima , u prošloj godini ih je poslovalo 157 a godinu ranije 150, što je smanjenje za sedam, i to najviše u sektoru saobraćaja, čemu je prema riječima Miholjčića najviše doprinijela pandemija virusa korona.

“Ono što je dobro je da su ukupni prihodi poslovnih subjekata registrovanih na području naše opštine iznosili 170.481.961 KM i veći su za više od 33 miliona u odnosu na 2020. godinu kada su iznosili 137.054.722 KM. To se najviše očitovalo u prerađivačkoj industriji gdje su ostvareni prihodi iznosili oko 99 miliona, trgovini na veliko i malo oko 38.3 miliona i poljoprivredi, šumarstvu i ribarstvu oko 12.6 miliona”, rekao je Miholjčić.

On kaže da su i rashodi pratili prihode i zabilježena je pozitivna razlika u iznosu od gotovo 10 miliona KM.

Dodaje da je u periodu od 2018. do 2020. godine bio primjetan pad ukupnih prihoda, čemu je uticala pandemija virusa korona ali i smanjenje poslovanja firme “Sistem ekologika” koja je u 2018. godini učestvovala sa preko 98 miliona KM, 2019. sa 50 miliona a prošle i pretprošle godine sa 151.280 i 20.996 KM.

“Ako se izuzme poslovanje Sistem ekologike, možemo reći da je ovo realnost ukupno ostvarenih prihoda na području opštine Srbac i dobro je što je ove godine zabilježen pozitivan trend”, istakao je Miholjčić.

Prema njegovim riječima, ukupan obim robne razmjene u prošloj godini je u Srpcu iznosio 41,7 miliona KM i u poređenju sa obimom od 33,2 miliona u 2020. godini, veći je za 8,4 miliona KM a pokrivenost uvoza izvozom je iznosila 123,6 odsto, čime se, kako kaže, može pohvaliti mali broj opština i gradova.

“Prosječna plata u Srpcu je 2016. godine iznosila 735 KM a na kraju prošle godine 882 KM. Iako je u stalnom porastu još uvijek je za 1,2 odsto ispod prosjeka u odnosu na područje kojem pripada Privredna komora Banja Luka a 12 odsto ispod prosjeka u Republici Srpskoj”, rekao je Miholjčić.

Kada je riječ o broju zaposlenih, njihov broj je stalno rastao ove godine, najviše zahvaljujući privrednim subjektima. U 2016. godini je bilo zaposleno 2530 radnika a u prosjeku se njihov broj prošle godine kretao oko 2829 da bi na kraju godine iznosio 2895.

“Dolazi i do stalnog smanjenja nezaposlenosti. Zavod za zapošljavanje RS je promijenio obračun i vođenje svojih evidencija, te uklonio sa spiska one koji se ne prijavljuju zbog zaposlenja već drugih, većinom zdravstvenih razloga, što se sada rješava putem Fonda zdravstvenog osiguranja. Zaključno sa 31. decembrom imali smo 775 lica na evidenciji nezaposlenih u Zavodu a sada ih je još manje. To su najvećim dijelom radnici sa srednjom stručnom spremom i jedan broj nekvalifikovanih radnika, a kada je riječ o licima sa visokom stručnom spremom bilo ih je 63”, rekao je Miholjčić.

Odbornik Saša Jovičić je rekao da je za pohvalu porast broja radnika i naglasio da prioritet u zapošljavanju treba da imaju djeca iz boračkih kategorija i da bi, ukoliko to bude potrebno, trebalo donijeti neku uredbu kojom se propisuje da niko ne može biti zaposlen prije te djece.

U diskusiji je učestvovao i odbornik Branko Grahovac koji obavlja i funkciju predsjednika Odbora porodica poginulih boraca u Boračkoj organizaciji opštine Srbac. Grahovac je rekao da su u ovoj godini imali jedno dijete poginulog borca sa visokom stručnom spremom koje je bilo nezaposleno, ali da je taj problem riješen.

“Možemo se pohvaliti da u Srpcu nemamo takvih problema, za razliku od drugih opština jer trenutno nemamo nijedno nezaposleno dijete poginulog borca sa fakultetskom diplomom. Što se tiče srednje stručne spreme, ima određenih problema i trenutno rješavamo tri takva zahtjeva. Izlazili smo ovim licima u susret i pronalazili određene poslove koje nisu prihvatali i tražimo način da ih zaposlimo na mjestima koja odgovaraju njihovim kvalifikacijama i željama”, rekao je Grahovac.

Na sjednici je usvojen i izvještaj o ostvarenju akcionog plana implementacije razvojnih projekata opštine Srbac za 2021. godinu.

Načelnik odjeljenja Marko Miholjčić rekao je da se ovaj dokument odnosi na projekte definisane razvojnom strategijom i dodao da je usvojena nova strategija razvoja opštine Srbac za period od 2022. do 2028. godine i da će u skladu s tim, po novoj metodologiji biti rađeni budući izvještaji, akcioni i drugi planovi.

“U izvještajnom periodu za prošlu godinu vidljivo je da je bilo predviđeno 25 projekata u vrijednosti od 2.625.000 KM od čega se 19 kontinuirano provodilo a šest je odgođeno ili se od njih odustalo. Radi se o projektima iz ekonomskog i društvenog sektora i zaštite životne sredine a svake godine imamo i neke projekte koji nisu bili u samoj strategiji, a koji doprinose nekom od predviđenih sektorskih ciljeva”, rekao je Miholjčić.

U svom izlaganju posebno je istakao značajnije investicije u dva privredna subjekta u pogledu ulaganja u novu opremu, proširenje proizvodnje i broja zaposlenih, projekte rekonstrukcije vodovoda Prijebljezi-Povelič, lokalnih putnih pravaca, čišćenja kanalske mreže, izgradnji novog vrtića, unapređenju energetske efikasnosti u srednjoškolskom centru, nabavke novih plastenika, saradnji sa UNDP BiH kroz projekat “MEG 2” i projekat jačanja mjesnih zajednica koji su u toku.

Odbornik Branko Grahovac pohvalio je ono što je učinjeno, naročito u situaciji kada je pandemija virusa korona pričinila mnoge probleme u pogledu rada privrednih subjekata i radova na izgradnji nove infrastrukture.

“Bilo je važno sačuvati radnu snagu i kompletnu privredu Srpca, u čemu se uspjelo. Svjedoci smo da se gradi novi vrtić, da se redovno isplaćuju stipendije, sufinansira javni prevoz učenika koji će ove godine biti u stoprocentnom iznosu, grade nove i rekonstruišu postojeće kuće kroz program Fonda solidarnosti Boračke organizacije Srbac i organizuju humanitarne akcije za socijalno ugrožene, a jedna od njih je za samohranu majku Nevenu Ignjatić i drago mi je da je Omladinski savjet opštine Srbac prihvatio moju inicijativu da ova majka dvoje djece, od kojih je jedno sa posebnim potrebama, dobije novi dom jer živi kao podstanar”, rekao je Grahovac.

Odbornici su usvojili i odluku o pristupanju izradi Programa kapitalnih investicija opštine Srbac za period od 2023. do 2027. godine.

Načelnik odjeljenja Marko Miholjčić je rekao da sada slijedi formiranje koordinacionog tima koji će voditi dalje aktivnosti, pripremiti svu dokumentaciju, pravilnik i kriterijume bodovanja, nakon čega će se objaviti javni poziv na koji će se moći prijaviti mjesne zajednice, nevladine organizacije i druga zainteresovana lica.

“Biće dostupan obrazac koji će se popunjavati i kojim će se predlagati kapitalne investicije za naredni petogodišnji period a nakon ocjenjivanja i rangiranja biće sačinjena rang lista koja ide na usvajanje na skupštinu. Ovaj dokument će tako biti polazna osnova za sve važnije investicije u Srpcu u narednih pet godina”, naglasio je Miholjčić.