U organizaciji Opštine Srbac,Udruženja SUBNOR i Udruženja “Češka beseda” u Novoj Vesi je u subotu 19. avgusta organizovan pomen za 10 žena i djevojaka češke nacionalnosti koje je četnička grupa Todora Kozomore iz Dervente na svirep način likvidirala 22. avgusta 1944. godine.
Vjerski obred obavio je župnik u katoličkoj crkvi svetog Ante Padovanskog u Prnjavoru, monsinjor Vlado Lukenda.
Predsjednik SUBNOR-a, Bogdan Davidović, rekao je da su Česi, kao i ostali narodi ovog kraja, stradali tokom tri prethodna rata, ali se ne smije zaboraviti svirep četnički zločin prije 79 godina kada je grupa Kozomorinih četnika na prevaru odvela 10 žena i zatvorila u jednu kuću u susjednom selu Seferovača, natjerala ih da pjevaju da bi potom zapalili kuću u kojoj su žive izgorjele.
“Radi se o Sofiji, Kristini i Marenki Struček, LJudmili i Sofiji Kraft, Františki Holoubek, Sofili Vlk, Antoniji Gadža i najmlađim Olgi Vaško sa 16 i Adeli Holoubek sa 15 godina“, rekao je Davidović.
On ističe da je ovaj događaj uvršten u Kalendar obilježavanja značajnih datuma i jubileja opštine Srbac.
Opštinska uprava Srbac snosila je troškove organizovanja jučerašnjeg parastosa.
Mještani Nove Vesi podigli su 1954. godine društveni dom pod nazivom “Češka beseda” na kojem je ugrađena mermerna ploča sa imenima 25 starješina porodica koje su se ovdje doselile prije 129 godina.
Grupa od 25 čeških porodica sa 116 članova, kao kolonisti za vrijeme Austrougarske vlasti stigli su zaprežnim kolima 1894. godine na brdašce šumom obraslo pored Save, 20 kilometara od Srpca, gdje su podigli selo Nova Ves koje i danas odiše češkom kulturom i običajima.
Najveći broj Čeha u ovom selu bio je 1938. godine, kada ih je bilo 254, nakon čega je zbog ekonomske migracije u veće gradove u selu sada ostalo osam porodica sa 11 članova.
Drugog septembra planirano je tradicionalno druženje udruženja „Češka besjeda“ u Novoj Vesi koje u cilju očuvanja tradicije i običaja okuplja na jednom mjestu češke potomke iz Slavonskog Broda, Banjaluke, Prijedora, Prnjavora i Srpca.
“U planu je misa u crkvi Mala Gospa u Novoj Vesi a potom će se obići grobna mjesta najmilijih i položiti cvijeće, te prirediti kulturno-zabavni program”, rekao je predsjednik udruženja Vjekoslav Kratofil.