Vozuća je već punih 26 godina simbol za tugu, ali i simbol za hrabrost, požrtvovanost i herojstvo pripadnika Prve srbačke lake brigade koji su punih 16 mjeseci časno i dostojanstveno štitili narod sa ovog područja spriječavajući da se ostvari plansko i sistematsko etničko čišćenje nad Srbima.

Ovo je jedna od poruka koja je upućena sa obilježavanja Dana sjećanja na stradanje Srpčana na vozućkom ratištu koje je počelo danas polaganjem cvijeća na spomen kosturnici na gradskom groblju, spomen sobi i centralnom spomen obilježju a biće nastavljeno sutra maršom “Stazom egzodusa” u kojem će učestvovati i predstavnici naše opštine.

Brojne delegacije došle su kako bi obilježile jedan od najtužnijih datuma u istoriji naše opštine, 10. septembar 1995. godine, kada je na Vozući poginulo 15 boraca Srbačke brigade, dok je preko 30 njih ranjeno a deset se još uvijek vode kao nestali.

Cvijeće na centralno spomen obilježje položile su porodice poginulih boraca, zajednička delegacija Opštine Srbac i Odbora za njegovanje tradicije oslobodilačkih ratova, delegacija Prve srbačke lake pješadijske brigade, general Milan Torbica ispred Ministarstva rada i boračko invalidske zaštite RS, delegacije Trećeg Republika Srpska puka, Boračke organizacije opštine Srbac, Opštinske organizacije porodica zarobljenih i poginulih boraca i nestalih civila, Udruženja ratnih vojnih invalida, SUBNOR-a, Udruženja veterana otadžbinskog rata opštine Srbac, Policijske stanice Srbac, Narodnog demokratskog pokreta Srbac, Saveza nezavisnih socijaldemokrata Srbac i učenici srednjih škola iz Srpca.

Parastos za poginule, nestale i preminule borce služio je sveštenik Aleksandar Kusturić.

Starješina Prve srbačke lake pješadijske brigade, Dragan Aleksić, rekao je da je ratni put srbačke brigade bio težak i dug, a njeni pripadnici su prošli mnoga teška ratišta, od kojih je jedno od najtežih bilo na Vozući. On navodi da je drugi bataljon zaposjeo položaje početkom juna 1994. godine, a nakon kraćeg vremena pridružile su mu se i ostale jedinice srbačke brigade.

Aleksić se prisjetio da su počeci bili jako teški ali su uspjeli ispuniti sve postavljene zadatke i za 16 mjeseci izvojevali su mnoge bitke i izdržali ofanzive neprijatelja spriječavajući ga da ovlada komunikacijom Zavidovići-Banovići i spoji dva korpusa, što bi značilo protjerivanje srpskog stanovništva sa vjekovnih ognjišta.

„Ipak, tog kobnog 10. septembra 1995. godine, nismo se mogli oduprijeti mnogostruko jačem neprijatelju koji je imao pomoć NATO avijacije i drugih snaga sa svih strana svijeta. Na naše snage, koje su tada brojale oko dvije hiljade boraca, neprijatelj je napao sa više od 22 hiljade boraca, uključujući i odred El Mudžahid sa oko hiljadu ratnika”, rekao je Aleksić.

On je naglasio da je na ozrensko-vozućkom ratištu 29 boraca poginulo ili im se još uvijek ne zna sudbina i dodao da su naknadnim naporima saboraca i drugih struktura, nađeni i identifikovani posmrtni ostaci 14 boraca a tijela sedmorice se nalaze u spomen kosturnici u Srpcu dok sudbina ostalih boraca nije utvrđena i pored višegodišnjih napora.

Potresnu pjesmu o koti Paljenik, koju je lično napisao, prisutnima je izrecitovao ratni doktor i major Vojske Republike Srpske, Milan Pavlović iz Srpca, koji je kroz stihove opisao dane provedene u ratnim dejstvima kada je spasio živote brojnih Srpčana.

Nakon njega se obratio načelnik opštine Mlađan Dragosavljević koji je rekao da rane nastale sa Vozuće neće još dugo zacijeliti i dodao da bez čuvanja tradicije sjećanja na ove i druge odbrambeno-oslobodilačke borbe neće biti srpskog naroda i njegovog opstanka na našim prostorima.

“Teška vremena stvaraju jake ljude i mnogi od nas posjeduju više hrabrosti nego što to mogu i zamisliti. S tom mišlju hrabri Srpčani su i krenuli u jednu od najtežih bitaka od formiranja Vojske Republike Srpske. Nijednog trenutka nisu se plašili za vlastite živote, već su se borili kako bi spriječili zločin nad tamošnjim stanovništvom, zaustavljajući pohod neprijatelja koji je krenuo da redom spaljuje srpska sela i protjeruje na hiljade srpskih porodica”, rekao je načelnik Dragosavljević.

On je podsjetio da je za iskazanu hrabrost i veličanstven ratni put brigade odlikovana najvišim priznanjem od strane predsjednika Republike Srpske – ordenom Petra Mrkonjića.

“Podvizi se ne ostvaruju samo u ratu, za njih ima mjesta i u mirnim vremenima. Pravi primjer za to su napori koji se svakodnevno čine na ostvarenju što većih prava boračkih kategorija. U tom pogledu bih naročito pohvalio Fond solidarnosti Boračke organizacije opštine Srbac koji realizuje projekat stambenog zbrinjavanja najugroženijih boraca, a u finansiranju učestvuju i Opština Srbac i resorna ministarstva. Trudićemo se da kroz ovakve i slične projekte barem jednom broju ovih porodica omogućimo miran san i siguran krov nad glavom”, rekao je načelnik Dragosavljević.

On dodaje da Opština Srbac svake godine pomaže i odlazak srbačkih predstavnika na marš “Stazom egzodusa” koji će sutra biti organizovan od Tumara do Stoga na dionici dugoj 22 kilometra.

Zbog epidemiološke situacije i uvedenih mjera u Federaciji BiH, ukupan broj učesnika biće manji u odnosu na ranije godine, pa je tako ograničen i broj učesnika iz Srpca kojih će biti maksimalno oko 50. Ovo će biti deveta godina zaredom da u maršu učestvuju demobilisani broci iz Srpca, porodice poginulih boraca i drugi zainteresovani građani, a parastosu koji će biti organizovan u Stogu prisustvovaće i delegacija Opštine Srbac.

Današnjem obilježavanju Dana sjećanja prisustvovalo je i nekoliko razreda Centra srednjih škola “Petar Kočić” iz Srpca kojima je ovo bio svojevrstan istorijski čas.

Više fotografija možete pogledati u naknadno objevljenom albumu, klikom na link: https://www.facebook.com/media/set/?vanity=radiosrbac.srbac&set=a.2940756732808293