U organizaciji Odbora za njegovanje tradicija oslobodilačkih ratova i pod pokroviteljstvom Opštine Srbac, svečano je u Srpcu obilježen 9. maj – Dan pobjede nad fašizmom, kao podsjetnik na herojstvo, žrtvu i upornost u borbi za slobodu.

Svečanosti su prisustvovali zvaničnici svih nivoa vlasti i brojne delegacije. Među njima su bili predstavnici Ambasade Ruske Federacije u BiH, koje je predvodio prvi sekretar Maksim Šćelkušin, ministar finansija Republike Srpske Zora Vidović, narodni poslanik Radojica Vidović, kao i delegacija Opštine Srbac na čelu sa predsjednikom Skupštine opštine Dejanom Devićem.

U obilježavanju su učestvovali i predstavnici SUBNOR-a, Boračke organizacije opštine Srbac, Opštinske organizacije porodica zarobljenih i poginulih boraca i nestalih civila, Udruženja ratnih vojnih invalida, Udruženja penzionera opštine Srbac, Policijske stanice Srbac, Aktiva mladih i Aktiva žena SNSD-a Srbac, Moto kluba “Izgubljeni”, kao i drugi građani.

Cvijeće je položeno na Partizanskom groblju u čast 56 poginulih boraca NOR-a i 27 pripadnika poljskog bataljona. Potom je na ulicama Srpca održan marš “Besmrtnog puka”, u kojem su učesnici nosili fotografije svojih predaka i drugih boraca koji su učestvovali u otadžbinskim ratovima.

Ispred centralnog spomen obilježja položeno je cvijeće i zapaljene svijeće, a potom je odavanje počasti nastavljeno kod bista narodnih heroja Danka Mitrova, Zdravka Čelara i Save Vujanovića Žuće.

Predsjednik Udruženja SUBNOR Srbac, Bogdan Davidović, podsjetio je da je na današnji dan, prije 80 godina, kapitulirala NJemačka čime je prestao Drugi svjetski rat u Evropi poslije pet godina trajanja.

“Procjenjuje se da je tokom rata stradalo blizu 55 miliona ljudi što ga čini jednom od najvećih pošasti savremene civilizacije. U tadašnjoj Jugoslaviji ubijeno je oko 1,7 miliona ljudi, odnosno oko 11 odsto od ukupne populacije, čime je svrstana među zemlje sa najviše žrtava u svijetu u odnosu na predratni broj stanovnika, od kojih su najvećim dijelom bili Srbi. U publikaciji koju su 2016. godine objavili Danilo Košutić i Branko Pivašević navedeno je da su na području opštine Srbac zabilježene 974 žrtve, i to 457 pripadnika NOV-a, 506 civilnih žrtava rata i 11 pripadnika vojske Kraljevine Jugoslavije”, rekao je Davidović.

On je istakao da su zemlje koje su krivci za takve zločine danas inicijatori da se nakon osam decenija od prestanka Drugog svjetskog rata srpskom narodu pokušava nametnuti anatema genocidnog naroda.

Prvi sekretar Ambasade Ruske Federacije u BiH, Maksim Šćelkušin, rekao je da je na današnji dan, prije osam decenija, okončan najstrašniji i najrazorniji rat u istoriji čovječanstva.

“Pobjeda Crvene armije i bezuslovna kapitulacija nacističke NJemačke označile su kraj tiranije i početak nove ere slobode. Sovjetski narod je u toj borbi podnio najveću žrtvu, izgubljeni su milioni života u odbrani slobode, nezavisnosti i identiteta. Dan pobjede je praznik koji duboko povezuje ruski i srpski narod, ne samo kao narode koji su podnijeli velike žrtve, već kao istorijske saveznike u borbi protiv fašizma. Srbi su, kao i Rusi, dali nemjerljiv doprinos antifašističkom pokretu i pružili snažan, samostalan otpor. U borbi Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije prepoznajemo bratsku ruku, jer je ta vojska, zajedno sa Crvenom armijom, rame uz rame, istrajno gonila nacističke okupatore i njihove saradnike”, rekao je Šćelkušin.

Isiče da ovaj istorijski savez i duh zajedništva nisu samo dio prošlosti, već su temelj na kojem i danas gradimo prijateljstvo i međusobno poštovanje.

Ministar finansija Zora Vidović rekla je da je 9. maj jedan od najznačajnijih datuma u istoriji čovječanstva i predstavlja simbol pobjede nad najmračnijom ideologijom koju je svijet upoznao.

“Pobjedom nad fašizmom sačuvane su temeljne vrijednosti, život, sloboda i dostojanstvo čovjeka i upravo zato, ovaj dan se ne smije nikada zaboraviti. Svjedoci smo sve češćih pokušaja revizije istorije i umanjivanja doprinosa naroda koji su bili na strani pravde i istine i zato je od suštinskog značaja da se istina prenosi mladim generacijama. Posebno smo ponosni što je predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik dobro dočekan u Moskvi gdje je imao izuzetne nastupe”, istakla je Vidović.

Predsjednik Skupštine opštine Srbac, Dejan Dević, rekao je da Dan pobjede nad fašizmom nije samo prilika za sjećanje, već i za opomenu, da istorija ne smije biti zaboravljena, niti ponovljena.

“Čak i osamdeset godina nakon pobjede nad nacizmom, svjedoci smo da se u našem neposrednom okruženju, posebno u Hrvatskoj, pojavljuju pokušaji rehabilitacije ideologija kakva je bila NDH. Takva retorika i veličanje fašističkih simbola duboko vrijeđa sjećanje na milione žrtava. Naše potomke moramo naučiti šta je bio fašizam i kakvu prijetnju on predstavlja. Srbac je danas pokazao da pamti, da poštuje i da se ponosi svojom istorijom. Ta svijest mora ostati živi dio našeg identiteta“, naglasio je Dević.

Pored Srpca, Besmrtni puk danas je organizovan i u Banjaluci i Trebinju u prisustvu velikog broja građana i poštovalaca antifašističkih tekovina.