U sali Skupštine opštine Srbac danas je održana 12. radna sjednica Privrednog savjeta na kojoj je razmatrano devet tačaka dnevnog reda, među kojima godišnji izvještaj o sprovođenju Strategije razvoja opštine, analize stanja privrednog sektora, program podsticaja zapošljavanja, komunalna i finansijska pitanja, kao i plan rada Savjeta za narednu godinu.

U odsustvu predsjednika Savjeta, načelnika opštine Mlađana Dragosavljevića, sjednicu je vodio zamjenik načelnika opštine Vladimir Gužvić koji je na početku govorio o godišnjem izvještaju o sprovođenju Strategije razvoja opštine Srbac za 2024. godinu i podsjetio da opština, u skladu s novim zakonom o strateškom planiranju, ima formiranu sedmogodišnju strategiju razvoja.

Šef Odsjeka za strateško planiranje, upravljanje razvojem i investicije Smiljana Martić navela je da je godišnji izvještaj usvojen na sedmoj sjednici Skupštine opštine 23. septembra 2025. godine te da predstavlja ključni dokument kojim se prati ostvarivanje strateških ciljeva razvoja.

Prema njenim riječima, planirana sredstva po Akcionom planu Strategije razvoja opštine Srbac za period 2024–2026. iznosila su 23.420.000 KM, dok su realizovana sredstva u 2024. godini dostigla iznos od 12.229.176 KM, što predstavlja 52 odsto od plana.

“Najveće odstupanje odnosi se na rekonstrukciju putnih pravaca Srbac–Lepenica i Kladari–Korovi, gdje je umjesto planiranih 19 miliona realizovano devet miliona, ali je projekat u toku i očekuje se njegova finalizacija”, navela je Martićeva i dodala da izvještaj predstavlja osnov za dalji rad i planiranje.

Zamjenik načelnik Vladimir Gužvić osvrnuo se i na stanje putne infrastrukture, naglasivši da je planirana kompletna rekonstrukcija dionice Kladari–Korovi, dok je trenutno u toku rekonstrukcija puta Srbac–Korovi. Prema njegovim riječima, u narednom periodu očekuje se i realizacija dionice Srbac–Kladari.

Načelnik Odjeljenja za privredu, poljoprivredu i društvene djelatnosti Marko Miholjčić rekao je da su obezbijeđena sredstva i za rekonstrukciju putnog pravca Srbac–Laktaši.

Na sjednici je razmatrana i analiza rezultata istraživanja privrednog sektora o uslovima poslovanja, zadovoljstvu uslugama Opštinske uprave i kvalitetu komunalnih usluga na području opštine Srbac za 2024. godinu, kao i analiza potreba za radnom snagom. Miholjčić je istakao da Opštinska uprava već godinama provodi ovakva istraživanja te da je ove godine pristiglo 38 popunjenih obrazaca anketa, uglavnom od preduzetnika i malih preduzeća.

Prema njegovim riječima, privrednici su kao najveće opterećenje naveli faktore na nivou države – PDV, poreze, doprinose, takse i ostale namete. Kada je riječ o faktorima na nivou opštine, između 50 i 60 odsto ispitanika smatra da lokalni uslovi nisu ograničavajući, da nema većih problema s izdavanjem dozvola i komunikacijom sa opštinskom administracijom. Više od polovine anketiranih koristilo je republičke podsticaje, dok je oko 30 odsto koristilo opštinske.

“Privrednici smatraju da je najpotrebnije podsticati nabavku opreme i mašina te zapošljavanje novih radnika. Najviše se informišu putem interneta, a pored redovnog sajta, aktivan je i portal Investiraj u Srbac”, rekao je Miholjčić.

Kada je riječ o komunalnim uslugama, 78 odsto ispitanika izrazilo je zadovoljstvo vodonabdijevanjem, 53 odsto kanalizacijom, uz napomenu da većina privrednih subjekata nema priključak pa se ne radi o nezadovoljstvu kvalitetom usluge, zatim 65 odsto odvozom otpada, 52 odsto električnom energijom i skoro 60 odsto putnom infrastrukturom.

“Nezadovoljstvo izdavanjem građevinskih dozvola izrazilo je tek oko 10 odsto ispitanika. Među prijedlozima privrednika našlo se povećanje ulaganja u infrastrukturne projekte, proširenje vodovodne i kanalizacione mreže, bolje održavanje parking prostora u zimskom periodu te češći sastanci radi razmjene iskustava”, naglasio je Miholjčić.

Analiza potreba za radnom snagom pokazala je da se skoro 48 odsto subjekata izjasnilo da je povećalo ili zadržalo broj radnika, dok je 30 odsto reklo da bi povećalo broj zaposlenih. Najtraženiji profili su CNC operateri, mehaničari, tekstilni radnici i trgovci.

“Četrdeset odsto poslodavaca navodi da nema dovoljno kvalifikovane radne snage i da nove radnike često moraju prekvalifikovati. Čak 45 odsto poslodavaca spremno je primiti pripravnike bez radnog iskustva. Kada je riječ o obrazovnom sistemu, 65 odsto privrednika smatra da treba mijenjati postojeće obrazovne profile, uvoditi nove smjerove koji prate potrebe tržišta rada, jačati praktičnu nastavu i omogućiti dokvalifikacije i prekvalifikacije. Kao zaključak naveden je značaj bolje saradnje Opštinske uprave, privrednika i obrazovnih institucija”, istakao je Miholjčić.

Privrednici su tokom diskusije iznijeli i niz konkretnih primjedbi. Između ostalog, moglo se čuti da u tekstilnom pogonu “Best-teks” uvijek postoji potreba za radnicima. Firma ima između 80 i 90 zaposlenih, a broj se godinama ne mijenja.

Radoslav Kusić iz firme “Fora” naglasio je da se radnici obučavaju za profile stare 10 do 15 godina, te da CNC operateri uskoro neće biti potrebni jer se planira nabavka robota. Boris Petrović iz preduzeća „Kolektor“ rekao je da radnici često odlaze u inostranstvo nakon što steknu iskustvo, što je problem na nivou cijele države, te dodao da firma ove godine završava poslovanje negativno, ali da će, ukoliko dobiju nove projekte, zapošljavati nove ljude i truditi se da zadrže postojeći broj radnika.

Zoran Knežević iz firme “Agrounija” istakao je da njihova grupacija sa oko 60 radnika nema problema sa kadrom, jer radnicima obezbjeđuju dobre plate, dodajući da je „došlo vrijeme da se radnik poštuje i adekvatno plati“. Najavio je i projekat koji se priprema već deset godina, a koji je značajan za opštinu Srbac i u vezi je sa procesom pristupanja BiH Evropskoj uniji. Knežević je govorio i o stanju u stočarstvu, navodeći da je Srbac u deficitu tovnih kapaciteta i da će se u budućnosti sve više morati raditi na razvoju ovog sektora, jačanju Odjeljenja za poljoprivredu, formiranju baze podataka o kapacitetima i resursima te podršci domaćoj proizvodnji. Prema njegovim riječima, tržište postoji, ali se tovni materijal mora uvoziti iz Češke i Rumunije jer ga u domaćoj proizvodnji nema dovoljno. Najavio je i dolazak komisije za koncesije naredne sedmice, kada će biti elaboriran njihov projekat.

Govoreći o programima podsticaja za ovu godinu, načelnik Odjeljenja za privredu, poljoprivredu i društvene djelatnosti Marko Miholjčić naveo je da je 45 subjekata konkurisalo za lokalne podsticaje, a 39 ispunilo uslove i ostvarilo pravo. Jedna od mjera odnosila se na registraciju samostalnih preduzetničkih radnji, gdje se moglo dobiti između 1.500 i 2.000 KM, dok su podsticaji za zapošljavanje iznosili od 1.000 do 5.000 KM, a ukupno je povučeno 59.000 KM.

“Sredstva su isplaćena poslodavcima, a obaveza je bila da zadrže radnika najmanje godinu dana”, istakao je Miholjčić.

Najavio je da će, nakon sjednice Skupštine opštine 25. novembra, biti raspisan konkurs za program podsticaja zapošljavanja za 2025. godinu. Prioritet će biti podrška samozapošljavanju žena do 30 godina i lica do 40 godina prilikom pokretanja prve preduzetničke djelatnosti, kao i podrška zapošljavanju lica sa srednjom i visokom stručnom spremom.

“U planu je i proširenje podsticajnih mjera naredne godine, uključujući podršku nabavci mašina, opreme i softvera, uz očekivanje da će Zavod za zapošljavanje ponovo raspisati svoje programe”, rekao je Miholjčić.

Privredni savjet razmatrao je i odluku o davanju saglasnosti Komunalnom preduzeću „Komunalac“ na cijene zbrinjavanja otpada iz stambenih i poslovnih objekata. Predstavnik preduzeća Branko Gužvić rekao je da je Skupština opštine Srbac donijela odluku o povećanju cijena komunalnih usluga za 15 odsto. Istakao je da je odvoz otpada sada organizovan na teritoriji cijele opštine, te da se time smanjuje broj divljih deponija.

“Iako postoje tehnički izazovi pri prilasku pojedinim lokacijama, postavljanjem kontejnera na ključnim mjestima omogućava se pravilno odlaganje otpada, što smanjuje zagađenje i olakšava rad Komunalca. Proširenje obuhvata odvoza, povećava i prihode i troškove, ali će novo povećanje cijena pomoći u stabilizaciji poslovanja”, rekao je Branko Gužvić.

Zamjenik načelnika Vladimir Gužvić podsjetio je da je u petogodišnjem planu upravljanja otpadom predviđena izgradnja sortirnice i reciklažnog centra te da je potrebno pronaći odgovarajuće izvore finansiranja. Istakao je da je čak u razmatranju i obezbjeđivanje lokacije za buduću sortirnicu.

Načelnica Odjeljenja za finansije Zorica Stamenić predstavila je nacrt rebalansa budžeta za 2025. godinu. U poređenju s planom, rebalans je povećan za 2.238.000 KM, odnosno 14 odsto u odnosu na prvobitni dokument usvojen krajem 2024. godine. Navela je da nije bilo značajnih poteškoća u izradi ovog dokumenta i da će nakon sjednice Skupštine opštine uslijediti javna rasprava otvorena za građane, korisnike budžeta i zainteresovanu javnost, kako za nacrt rebalansa, tako i za prijedlog budžeta za 2026. godinu.

Sekretar Privrednog savjeta Nikolina Pronj govorila je o Planu rada Savjeta za 2026. godinu, navodeći da će se rad nastaviti u skladu sa BFC standardom, uz najmanje tri sastanka godišnje. U 2026. godini biće usvajani ključni dokumenti poput budžeta, plana kapitalnih investicija, srednjoročnih i godišnjih planova i slično.

Na kraju sjednice zamjenik načelnika Vladimir Gužvić istakao je da je sastanak protekao u opuštenoj i kvalitetnoj komunikaciji, naglašavajući da je Privredni savjet formiran u okviru BFC sertifikacije s ciljem jačanja veze između lokalne uprave i privrednika.

„Dajemo privrednicima na značaju, slušamo njihove prijedloge i inicijative kako bismo im omogućili što bolje uslove za poslovanje“, rekao je Gužvić.

Istakao je da odziv privrednika nije na zadovoljavajućem nivou, ali da vjeruje da će uz veću uključenost njihov glas imati jači uticaj na lokalne odluke.

“Današnje analize, posebno one o rezultatima privrednog sektora i potrebama za radnom snagom, kao i informacije o realizaciji podsticaja za zapošljavanje, od posebnog su značaja za dalji razvoj lokalne zajednice”, naglasio je Gužvić.