Opština Srbac već godinama izdvaja značajna sredstva za provođenje mjera demografske politike, a samo u prethodnoj godini te su mjere iz budžeta finansirane sa preko 945.000 KM. Iako rezultati još nisu u potpunosti vidljivi na terenu, lokalna uprava, zajedno sa odbornicima, ocjenjuje da se demografska slika postepeno stabilizuje i da su stvoreni temelji koji bi mogli u dogledno vrijeme donijeti pozitivne efekte.
Na današnjoj, sedmoj redovnoj sjednici, kojom je predsjedavao Dejan Dević, predsjednik Skupštine opštine Srbac, odbornici su usvojili informaciju o demografskom razvoju na području opštine za 2024. godinu, uz aktivnu diskusiju svih odbornika i predstavnika lokalne uprave.
Načelnik Odjeljenja za opštu upravu Duško Mitrić naveo je da na republičkom nivou postoji 18 aktivnih mjera populacione politike, od kojih je posebno pohvalio mjesečnu finansijsku podršku od 750 KM za nezaposlenog roditelja sa četvoro i više djece.
“Na lokalnom nivou, opština Srbac realizuje čitav niz konkretnih mjera, kao što su jednokratna pomoć za novorođenčad, pomoć za liječenje steriliteta i vantjelesnu oplodnju, mjesečna pomoć za porodice sa četvoro i više djece, subvencije za građevinsko zemljište mladim bračnim parovima, oslobađanje od plaćanja komunalnih taksi i sufinansiranje vrtića. Tu su i posebne mjere za prevoz i smještaj djece sa posebnim potrebama u specijalizovane ustanove, subvencije za prevoz učenika, stipendije i pomoć za višečlane i socijalno ugrožene porodice”, rekao je Mitrić.
On je dodao da efekti navedenih mjera još uvijek nisu postignuti u željenom obimu, ali da je situacija slična u cijeloj Republici Srpskoj, Bosni i Hercegovini i zemljama regiona.
Odbornica Svjetlana Radojević je naglasila da je stopa fertiliteta u Srpcu svega 1,42, dok se za demografsku stabilnost smatra da fertilitet treba biti iznad 1,9. Ukazala je na činjenicu da se mladi nakon školovanja u Banjaluci često ne vraćaju u matične sredine, te da bez razvoja privrede i otvaranja radnih mjesta demografski oporavak nije moguć.
Govoreći o ovoj problematici, odbornik Goran Ćosić je rekao da su izdvajanja od 7-8% budžeta za demografske mjere značajna, ali da bi mogla biti još veća. Naglasio je da je problem širi od finansija i da je ključno promijeniti način razmišljanja i društvene vrijednosti. Ukazao je i na promjene u stilu života, urbanizaciju i odgađanje roditeljstva kao faktore koji dodatno komplikuju demografski oporavak.
Odbornik Tihomir Adamović je ponovo otvorio pitanje radne nedjelje u Srpcu, smatrajući da bi uvođenje neradne nedjelje moglo pozitivno uticati na porodični život i demografski oporavak. Takođe je istakao da broj umrlih u opštini već godinama premašuje broj rođenih.
Odbornik Krsto Čavor smatra da postoje određeni pozitivni pokazatelji, posebno u segmentu predškolskog obrazovanja i zaključuje da moramo nastaviti ulagati u demografsku obnovu, kroz zapošljavanje, podršku porodicama, razvoj lokalne privrede, jer demografski opstanak zavisi i od nas samih.
Načelnik opštine Mlađan Dragosavljević rekao je da se naša lokalna zajednica može svrstati u red onih koje već duži niz godina sistemski i predano rade na unapređenju demografske slike, kako po broju mjera, tako i po njihovoj raznovrsnosti i finansijskim izdvajanjima.
Govoreći o širem kontekstu, Dragosavljević je naglasio da demografska kriza nije problem samo opštine Srbac, nego globalna pojava.
„Nažalost, ovo nije pojava ograničena na našu opštinu. Negativne demografske stope se bilježe u gotovo svim državama regiona i Evropske unije, bez obzira na nivo razvijenosti. Vidimo da se i najrazvijenije zemlje bore sa niskim natalitetom, starenjem populacije i migracijama mladih. To nam govori da ne postoji univerzalni recept za rješenje ovog problema, ali to nas ne smije obeshrabriti”, rekao je načelnik Dragosavljević.
Posebnu pažnju posvetio je značaju predškolskog obrazovanja kao segmenta u kojem su mjere već dale određene rezultate.
„U ovom trenutku, 276 djece pohađa naše predškolske ustanove, što jasno ukazuje na rastuće potrebe i pozitivan trend u ovom domenu. Takođe, treba istaći da opština izdvaja veći iznos subvencija po djetetu nego što roditelji plaćaju iz svog džepa. To je konkretan pokazatelj naše posvećenosti”, smatra on.
Dragosavljević je upozorio da je pogrešno posmatrati demografiju isključivo kroz finansijsku prizmu, te istakao da rješenje treba tražiti i na društveno-kulturološkom planu.
„Svi mi moramo raditi na afirmaciji porodice kao osnovne ćelije društva. Promjene svijesti, povratak tradicionalnim vrijednostima, stabilan porodični život, osjećaj sigurnosti i društvene podrške, to su temelji na kojima se može graditi održiva demografska obnova. Bez toga, nijedna finansijska mjera neće biti dovoljna”, rekao je načelnik Dragosavljević.
O ostalim tačkama dnevnog reda informisaćemo vas u narednim izvještajima.