Više od stotinu pripadnika češke narodnosti iz BiH i Hrvatske okupilo se u subotu, 6. septembra u Novoj Vesi kako bi zajedno proslavili 131. godišnjicu doseljavanja Čeha u ove krajeve. Tradicionalno druženje organizovalo je Udruženje građana „Češka beseda“, na čelu sa predsjednikom Vjekoslavom Kratofilom, s ciljem očuvanja kulture, jezika i običaja svojih predaka.

Događaj je započeo misom u crkvi Male Gospojine, sagrađenoj 1938. godine, nakon čega su prisutni Česi posjetili groblje u selu i odali poštu prvim doseljenicima. Centralni program održan je u mjesnom domu „Češke besede“, gdje je upriličen, folklorni nastup i obraćanje zvaničnika,

Uz pjesmu, sjećanja i zajednički ručak, druženje je potrajalo do kasno u noć. Među gostima su se našli i načelnik opštine Srbac, Mlađan Dragosavljević i zamjenik ambasadora Republike Češke u BiH, Jozef Zrzavecki.

Ove godine, svečanosti su se pridružili potomci Čeha iz Banjaluke, Slavonskog Broda i Maćinog brda kod Prnjavora, te mještani Nove Vesi koji žive u dijaspori.

Podsjećanja radi, prvih 25 čeških porodica stiglo je 1894. godine iz Češke i Moravske oblasti, nakon što su prethodno 16 godina provele u Ukrajini. Naselili su nenastanjeni prostor današnje opštine Srbac, osnovali selo i dali mu ime Novo Selo – Nova Ves. Do početka Drugog svjetskog rata postojala su i druga češka naselja u BiH, ali je Nova Ves ostala jedna od rijetkih zajednica koja je preživjela, zajedno sa Maćinim brdom kod Prnjavora.

Iako danas u Novoj Vesi uglavnom živi starija populacija čeških potomaka, mnogi koji su se raselili širom svijeta redovno se vraćaju jednom godišnje na ognjište svojih predaka, njegujući sjećanje na porijeklo i bogatu kulturnu baštinu.