Danas su Ćirilo i Metodije-Dan slovenske pismenosti
Srpska pravoslavna crkva i vjernici danas slave
uspomenu na Ćirila i Metodija, koji su zaslužni za širenje pismenosti među
slovenskim narodima. Danas je i praznik – Dan slovenske pismenosti i kulture.
Ustanovljen je u čast solunske braće, tvoraca prvog slovenskog pisma –
glagoljice.
Braća, Ćirilo i Metodije ostali su upamćeni kao
“slovenski apostoli”, koji su stvorili glagoljicu, prvo pismo Slovena.
Prevodom liturgijskih i biblijskih knjiga, Ćirilo
i Metodije postavili su temelje slovenske pismenosti. Bilo je to prvo političko
osvešćivanje Slovena u istoriji.
Stariji Metodije i njegov brat Ćirilo, prije
monašenja Konstantin, rođeni su u Solunu u domu visokog vizantijskog vojnog i
upravnog vođe Lava, 815. godine odnosno 826. godine.
Kada je 862. godine, velikomoravski knez Rastislav
tražio od vizantijskog cara Mihaila učitelje koji će da propovedaju hrišćanstvo
na narodnom jeziku, pokazalo se da su solunska braća idealna za taj posao.
Znali su slovenski jezik, pa su sastavili pismo i preveli jevanđelja.
Sa tim prevodima krenuli su u moravsko-panonsku
misiju prosvetiteljsko djelo među slovenskim narodima. Širili su pismenost i
hrišćanstvo među Slovenima, prevodili i druge bogoslužbene knjige i služili
liturgiju na slovenskom jeziku, takođe su rukopolagali i domaće sveštenike.
Simbol su slovenske pismenosti i slovenskog
prosvetiteljstva. Kao prosvetitelje slovenskih naroda, Crkva ih molitveno
ističe kao ravnoapostolne. Bilo je to prvo političko osvješćivanje Slovena u
istoriji. Poslije smrti solunske braće, njihovi učenici, Kliment i Naum,
nastavili su njihov prosvetiteljski rad.
Dan slovenske pismenosti i kulture
Svaki od braće ima svoj dan, a njihov zajednički
praznik uveden je na hiljadugodišnjicu slovenske misije.
Od 2019. godine 24. maj se obilježava kao – Dan
slovenske pismenosti i kulture. Ustanovljen je u čast solunske braće, tvoraca
prvog slovenskog pisma – glagoljice.
Dan sjećanja na misionarstvo i vizionarstvo braće
iz Soluna iz vremena jedinstvene hrišćanske crkve obilježava se i u – Poljskoj,
Češkoj, Slovačkoj, Rusiji, Ukrajini i Sjevernoj Makedoniji.
Kako običaji nalažu, danas ne bi trebalo obavljati
kućne poslove nego sve obaveze po kući ostaviti za drugi dan jer se na ovaj
praznik ne pere, ne šije, niti se rade bilo kakvi teži poslovi.
Jedan od običaja tiče se i đaka i studenata, pa
kaže da ako se danas posvete učenju, biće vrijedni cijele godine odnosno i
tokom naredne školske godine.