U sali Skupštine opštine Srbac sinoć je promovisana knjiga pod nazivom ,,Srbac – monografski zapisi”, koja je iz štampe izašla 2020.godine. Zbog ograničenja usljed pandemije virusa korona , promocija nije održana odmah, kako je ranije bilo planirano, već se moralo čekati na popuštanje epideioloških mjera koje su u to vrijeme bile na snazi.

Srbačka monografija je brzo i lako našla put do čitalaca, a sinoćnja promocija, pored svoje primarne svrhe – da se o knjizi govori, nisila je i posebnu simboliku, to je jesta sjećanje na 2.novembar 1933.godine kada je Srbac dobio svoje današnje ime.

Prva monografija opštine sadrži 428 stranica i obiluje sa 369 fotografija, brojnim dokumentima, ilustracijama i podacima koji datiraju od rimskog doba do današnjih dana.

Urednik monografije Žarko Šarić rekao je da će ovo kapitalno djelo ostati kao trajno svjedočanstvo o ljudima i događajima na ovim prostorima i predstavljaće neizbrisiv trag jednog vremena, tako da će nove generacije imati mogućnost da više saznaju o prošlosti Srpca, a ono što je veomažno jeste to da su u knjigu uneseni samo tačni I pouzdani podaci.

,,Srbac je mlad grad, prostor oko nas istorijski nije bio pogodan za naseljavanje, a s obzirom da nema utvrda,ostataka koji bi mogli da upućuju na njegovu prošlost, mi smo se odlučili da napravimo jedan spomenik od riječi koji će obuhvatiti jedan duži period. To je jedna cjelovita slika ovog kraja – istorija, geografija i ljudi koji su dali doprinos da imamo naš današnji Srbac ili da se za nejga po nekom dobru čuje. Drago nam je što svim koji dolaze poslije nas ostavljamo knjigu, gdje o našoj lokalnoj zajednici mogu saznati iz pouzdanih izvora, to jeste na osnovu provjerenih I tačnih podataka”, rekao je Šarić.

Predsjednica SPKD ,,Prosvjeta” Srbac Gordana Đukić je istakla da je ovaj datum veoma značajan za našu opštinu i da je obilježen dvjema manifestacijama – izložbom skulptura Ranka Kresojevića iz Poveliča i promocijom monografije koja je toliko dugo željno iščekivana. Đukić je istakla da je ova godine veoma značajna za Prosvjetu, jer se obilježava 120 godina njenog  postojanja i rada, te je podsjetila na rezultate njenog rada.

,,Sa tačno određenim ciljevima, vrijeme pokazuje da su I danas ciljevi potpuno isti, a to su: borba za jezik, pismo, vjeru, pravoslavlje, tradiciju, dakle isti kao i prije 120 godina.Prosvjeta je prekidala svoj rad u ratnim periodima I u periodu socijalizma, ali je svaki put njen rad obnavljan I odmah poslije 1996.godine obnovljen je njen rad i na području naše opštine”, rekla je Đukić i dodala da za rad Prosvjete u Srpcu posebno zaslužan učitelj Stevo Trumić.

U proteklih 29 godina, Prosvjeta je uradila mnogo, a samo u posljednjih godinu dana objavljeno je 11 naslova, među kojima  je i monografija Srpca.

,,Ova knjiga je 15.monografija nastala u ovom periodu. Svakako da bez prethodnih 14, ni ova ne bi mogla imati ovakav format i značaj, jer sve prethodne monografije kao da su bile materijal za nastanak ove koju večeras promovišemo”, rekla je Đukić

Načelnik opštine Mlađan Dragosavljević, koji je ,takođe, zastupljen sa autorskim tekstom, rekao  je da je ponosan što je učestvovao u njenoj izradi i izrazio uvjerenje da će biti omiljeno štivo za čitanje i generacijama koje tek dolaze. Istakao je da je pred redakcionim odborom bio veliki izazov koji je na kraju urodio plodom:

,,Izazov redakcionog odbora je bio da zaista obimnu materiju, koja obuhvata cijelu istoriju Srpca, sažme između korica jedne knjige. Iako smo na samom početku dogovarali da to bude monografija od 250 stranica, na kraju se ta priča završila na više od 400 stranica štiva. Ovom prlikom  bih istakao  da se, na zadovoljstvo svih nas koji smo imali učešče u stvaranju ovog djela, ispunila višedecenijska želja da Srbac dobije svoju monografiju”, rekao je načelnik Dragosavljević.

Načelnik Odjeljenja za privrdu, poljoprivredu i društvene djeatnosti Marko Miholjčić je rekao da je knjiga ispunila svoj cilj već u prvim mjesecima nakon njenog štampanja i istakao da je Opština Srbac dala veliki doprinos kako bi Srpčani dobili ovo kapitalno djelo.

,,Koliko je trebalo vremena da knjiiga bude napisana I odštampana, toliko vremena nam je trebalo da dočekamo ovo veče, ali ono najvažnije je da je knjiga već zaživjela i od prvog tiraža koji iznosi 1.000 primjeraka, ostala je polovina, a cilj knjige je upravo bi da stigne do čitalaca. Opštinska uprava se angažovala u tehničkom i finansijakom smislu da nastane jhedno ovakvo djelo gdje je 19 autora učestvovalo u stavaranju monografije. Srpcu je trebala jedna ovakva knjiga u kojoj je objedinjeno toliko toga od prvih pomena današnjeg Srpca, pa sve do danas”, rekao je Miholjčić.

Promociju knjige je upotpunio Marko Ignjatić, učenik Osnovne škole ,,Jovan Jovanović Zmaj” Srbac i učenik vanredne Muzičke škole ,,Vladi Milošević” Banja Luka, koji na violini odsvirao dvije numere

Monografija je nastala u izdanju opštine Srbac, Srpskog prosvjetnog i kulturnog društva “Prosvjeta” i štamparije “Grafomark” iz Laktaša. Za pisanje monografije bio je zadužen redakcioni odbor koji su činili članovi srbačke “Prosvjete”, Gordana Đukić, Ranko Šarić, Danilo Košutić, Žarko Šarić, Miloš Milinčić i službenik za informisanje Opštinske uprave Dejan Jovičić. Sa manjim tekstovima je bilo angažovano još 13 autora.